مشخصات علمی و فیزیکی سنگ عقیق

سنگ عقیق قرمز از انواع میکروکریستالین کوارتز می باشد. درواقع این سنگ متعلق به خانواده كوارتز و گروه كلسدونی است. سختی عقیق بین 6.5 تا 7 درجه در مقیاس موهس است بدین ترتیب گاهی سخت و یا گاهی نرم مخصوصا حین تراش حس می شود. این گوهر معمولاً از نوارهای پی در پی كلسدونی و كوارتز تشکیل می شود که به سبب وجود اکسیدهای فلزی به رنگ های متفاوت ظاهر می شود.

نحوه تشکیل سنگ عقیق

سنگهای عقیق از ته نشین شدن سیلیس موجود در آب های زیرزمینی در حفرات موجود در سنگهای آتشفشانی آذرین تشکیل می شوند. این محلول ها بر اثر تبلور فازهای سیلیکاته در ماگمای در حال سرد شدن و انباشت سیلیس در حفره توده سنگهای لاوا بوجود می آیند. هرچه حفره های میزبان بزرگتر باشند شانس تولید این گوهر در اندازه های بزرگتر بیشتر است.

این مواد ته نشین شده گاهی در اطراف دیواره های حفره، توالی نازکی از لایه های متراکم و مدور سیلیسی به وجود می آورند و در برخی مواقع این لایه ها از کف حفره به سمت بالا به صورت لایه های مسطح تشکیل می شود. این ساختمانهای لایه ای یکی از ویژگی های این گوهر سنگ می باشد که با حضور ناخالصی های موجود در محلول مذکور، به رنگ های متفاوتی دیده می شود.

تفاوت عقیق سیاه با جاسپر سیاه و اونیکس از نظر ظاهری

درصورتی که اونیکس سیاه طبیعی که مانند عقیق زیرگروه کلسدونی هست، “اغلب” نور رو عبور نمیدهد و اوپک است. مگر اینکه زیر لبه آن نور بزنید که سطح مقطعش نازک وشاید مقداری نور را عبور دهد. اما اغلب عقیق رو میان در محلول کربن رنگ میکنند که آن هم اگر درست انجام شود نور را عبور نمی دهد! اگر هم بد انجام شود و رنگ به مغز سنگ نرسد زیر نور احتمالا مقداری طیف قرمز رنگ میبینید یا اینکه با اینکه سیاه است نوار های معروف عقیق روشن میشوند که غیر طبیعیست. در مورد اینکه چطور این مورد را تشخیص دهید این مورد تست نکرده ام ولی شاید تماس طولانی با الکل بتواند حقیقت را آشکار کند. اینکه از نظر ظاهری بنظرم تفاوت جاسپر از نظر بافت با اونیکس مشخصه و اگر این دو را در دستتان بگیرید میتوانید متوجه شوید که اونیکس بنظر بافت نرم تری دارد.

روش تشخیص عقیق اصل از بدل

در مرحله اول بهتر است به یک سنگ شناس و متخصص جواهرات مراجعه کنید و از او راهنمایی بخواید. گاهی تشخیص اینکه سنگی رنگ شده یا مصنوعی ساخته شده برای حرفه ای ها نیز مشکل است. مخصوصا اینکه سنگ عقیق انواع و اقصام مختلفی دارد. اولین روش برای تعیین طبیعی بودن این گوهر تست کردن درجه سختی آن است. همانطور که می دانید درجه سختی این کانی بین 6.5 – 7 درجه موهس است. از آنجایی که گونه های مصنوعی بافت نرم تری نسبت به نوع اصیل خود دارند پس با کشیدن سنگ هایی مثل یشم (که درجه سختی ای برابر با سنگ عقیق دارد) روی سنگ مصنوعیمان باید خش روی آن بیاندازد. نکته مهم اینکه در حالت مساوی نوع بدلی آن معمولا سبک تر از نوع اصل و طبیعی خود است. که این مربوط به چگالی مولکول های خود است. از نظر رنگ نیز معمولا گونه های طبیعی رنگ شفاف تری و رگه های واضح تری برخوردارند و مثلا لکه های قرمز روی نوار های ان واضح تر می باشند. انتهای نوع مصنوعی دارای الگوی گلبرگی است.

همچنین نوعی که مثلا یک دست قرمز روشن مثل یک گوی شیشه ای یا اینکه خیلی مات باشد مشکوک می باشد زیرا عقیق های طبیعی دارای شفافیت یکسانی نیستند و بی نظمی هایی از نظر شفافیت و رنگ یا رگه های خود دارند.

انواع سنگ عقیق

هزاران سال است که عقیق به عنوان گوهر سنگ مورد استفاده بوده است. شعرای پارسی بارها در شعرهایشان نام این سنگ را بکار برده اند. هرچند در زمانهایی از رونق افتاد ولی امروزه به دوران شکوه خود باز می گردد. متداول ترین برش آن کبوچان و بید است که برای زینت انگشتر، گوشواره، آویز و دیگر زیورآلات مورد استفاده قرار می گیرند.

انواع سنگ عقیق معمولا به فرم لایه های مدور یا مسطح دیده می شوند ولی حضور ناخالصی های با اشکال مختلف که برخی اوقات تصویر گیاهان، جنگل با منظره ای را ایجاد می کنند، سبب ارزشمندتر شدن آنها می شوند. تنوع این اشکال سبب ایجاد نام های مختلفی شده است مانند:

عقیق ژئود (Geode Agate): ژئود همان بلوردان یا سنگ های خام عقیق ضخیم گرد و توخالی ای یا توپی در مناطق آتشفشانی است که داخل آنها از مواد بلورین و کریستالین کوچک کوارتز پر شده است . درواقع علت ایجاد این کریستال های کوچک زیبا به میلیون ها سال پیش بر می گردد. در یک فرآیند بسیار طولانی هنگامی که آب داخل حفره های این گونه سنگ های توخالی آذرین نفوذ می کند و مواد سیلیسم و کلسیت محلول در آب، درون سنگ نفوذ کرده و به دیواره آن می چسبند. بهترین منابع آنها مصر، برزیل، اروگوئه و اسکاتلند می باشد.

عقیق نواری یا لایه ای (Banded Agate): متداول ترین نوع است که با نوارهای روشن و تیره منظم دیده می شود.

عقیق های منظره ای (Scenic Agate): در آن حضور انواع ناخالصی ها قهوه ای و قرمز، مناظر زیبا مانند دریاچه، درختان و … را ایجاد می نماید.

عقیق آتشین (Fire Agate): که حاوی ناخالصی هایی از جنس لیمونیت است که با برش مناسب و صیقل خوردن سنگ، پدیده ای مانند شعله آتش در درون گوهر دیده میشود.

منابع سنگ عقیق در جهان

بطور کلی منابع این گوهر روی کره زمین فراوان است. ولی یکی از کشورهایی که بالاترین مقدار منابع این گوهر در رنگ ها و طراح های مختلف در آن وجود دارد ایران است، تا جایی هم در سواحل دریای خزر و هم سواحل خلیج فارس و یا بر بستر اکثر رودخانه های ایران سنگ عقیق یافت می شود. شهرستان نمین در اردبیل از جمله بزرگترین معادن این کانی در جهان هست. این گوهر در اوروگوئه، برزیل، ایتالیا، هند، چین، مکزیک، ماداگاسکار، مصر، اسکاتلند، آمریکا، کانادا و آلمان وجود داشته و تولید می شود. در آمریکا ایالت اورگن (Oregon) نوعی از این گوهر وجود دارد که به بذر طوفان مشهور است و سطوح خارجی شیار دار و گاهی شکل درونی ستاره ای دارد. گونه های برزیلی نیز برای حکاکی کردن عالی هستند.

خواص سنگ عقیق خزه ای

انواع سنگ عقیق خزه ای نیز از جمله سنگ هایی می باشد که برای همه مفید است. انرژی این سنگ معتدل، سالم و بی خطر است. این سنگ ارتعاشات تعادل و ثبات را در سرتاسر بدن به جریان می گذارد. این گوهر چاکرای ریشه (اول) و قلب (چهارم) را تحت تاثیر قرار می دهد و در مدیتیشن با این سنگ، فرد می تواند تصویری از هدف را درون سنگ مجسم کند و اراده رسیدن به آن را نیز تقویت کند.

تاثیرات جسمانی: کمک به تنظیم و تثبیت عملکرد همه دستگاه های بدن، ارتقای ظرفیت های احساسی، یاری دادن دست دستگاه گردش خون، گوارش و فعالیت های عصبی

تاثیرات احساسی: پرورش فطرت صلح جو، کاهش تغییرات خلق و خو، کمک به گسترش نیروی اراده قدرتمندتر

تاثیرات روحانی: گشودن دروازه های وجودی فرد برای ارتباط با طبیعت، کمک به فرد در یافتن و وفادار ماندن به والاترین هدف زندگی، رها شدن از اتفاقات و انرژیهای منفی و مخرب تاثیر گذار وجود فرد.