سنگ قمر چشم گربه ای
سنگ قمر چشم گربه ای گونه ی شفاف تا کدر فلدسپار ارتوکلاز است، سیلیکات آلومینیوم پتاسیم گونه ی کمیاب با آثار چشم گربه ای است.
جلوه ی چشم گربه ای یک پدیده ی بصری است که به واسطه ی بازتاب نوری بسیار شبیه به باریکه ی چشم گربه به وجود می آید.
این پدیده بسیار کمیاب بوده و تنها در تعداد اندکی از سنگ های جواهر مختلف از جمله کریزوبریل چشم گربه ای، آپاتیت، آکوامارین و تورمالین رخ می دهد.
علاوه بر جلوه ی چشم گربه ای، سنگ قمر چشم گربه ای ویژگی بصری آدولورسنس دارد که مهمترین ویژگی سنگ قمر به شمار می آید.
آدولورسنس درخشندگی شیری یا نور درخشان دارد که از زیر سطح سنگ پدیدار می شود.
سنگ قمر، فلدسپار پتاسیم با کیفیت سنگ جواهر شناخته شده است.
نام این سنگ از درخشش جادویی و سفید مایل به آبی که مشابه ماه در شب است برگرفته شده است.
این درخشش حاصل لایه های متناوب ارتوکلاز و البیت می باشد که با ورود به سنگ سبب تداخلاتی می شود.
این نور بازتاب شده و به صورت مساوی پراکنده می شود که در نتیجه ی آن درخشندگی فوق العاده ای پدید می آید.
درخشش به وجود آمده اغلب به رنگ های سفید، آبی یا آبی-نارنجی با بازتاب چشم گربه مشاهده می شود.
ترکیب آدولورسنس و جلوه ی چشم گربه ای در یک سنگ بسیار کمیاب است.
گونه های با کیفیت بسیار بالا به دلیل سطح قابل توجه آدولورسنس عمق رنگی «سه بعدی» دارند.
تشخیص سنگ قمر چشم گربه ای
سنگ قمر چشم گربه ای به راحتی از طریق جلوه ی چشم گربه از سایر گونه های سنگ قمر متمایز می شود.
از آنجایی که یک سیلیکات آلومینیوم پتاسیم می باشد، به راحتی از طریق ترکیب خود نیز قابل شناسایی است.
سایر سنگ های جواهر با ظاهر مشابه اغلب پدیده ی آدولورسنس را ندارند و از این طریق به آسانی قابل شناسایی خواهند بود.
آزمایش سختی ساده ترین روش تشخیص سنگ قمر چشم گربه ای از دیگر مواد مشابه می باشد.
بیشتر مواد دیگر سخت تر(کوارتز چشم گربه ای) یا نرم تر(آپاتیت چشم گربه ای) هستند.
خاستگاه و منابع سنگ قمر چشم گربه ای
سنگ قمر چشم گربه ای بسیار کمیاب است و از معادن سایر گونه های سنگ قمر استخراج می شود.
ذخایر اصلی این سنگ در سریلانکا و هند قرار دارند.
سریلانکا مشهورترین منبع سنگ قمر آبی رنگ می باشد و هند را منبع اصلی «سنگ قمر با درخشش آبی» می نامند.
سایر ذخایر قابل ذکر در استرالیا، برزیل، میانمار(برمه)، ماداگاسکار، مکزیک، نروژ، سوییس، تانزانیا و ایالات متحده قرار دارند.
رنگ سنگ قمر گربه ای
سنگ قمر معمولا بی رنگ است اما در واقع گستره ی رنگی وسیعی دارد.
این سنگ را می توان با درخشش نقره ای و رنگ بدنه ی خاکستری، کرم، قهوه ای، شکلاتی، زرد، نارنجی، سبز، صورتی، آبی و سفید یافت نمود.
مطلوب ترین و محبوب ترین سنگ قمر ها درخشش آبی و رنگ بدنه ی سفید تا بی رنگ دارند. سنگ قمر با رنگ آبی تیره ارزشمندترین این گونه به شمار می آید.
درخشندگی و وضوح سنگ قمر چشم گربه ای
سنگ قمر چشم گربه ای در زیر نور با وضوح شفاف تر مشاهده می شود.
گونه های شفاف دارای ارزش بسیار بالایی هستد.
سنگ قمر چشم گربه اي دارای درخشندگی جذاب شیشه ای تا مرواریدی دارد.
برخی از گونه های کمیاب سنگ قمر ستاره ای هستند و با نام سنگ قمر ستاره ای شناخته می شوند.
سنگ قمر ستاره ای بسیار نادر بوده و تقاضای بسیار بالایی دارد.
برش و شکل سنگ قمر چشم گربه ای
سنگ قمر چشم گربه ای همیشه به صورت کوژ تراش می خورد.
تراش کوژ سبب به حداکثر رسیدن جلوه ی چشم گربه ای می شود.
جهت برش نیز در به حداکثر رساندن آثار درخشندگی برنزی و آدولورسنس موثر است، به این دلیل بیشتر سنگ ها به صورت کوژ و با اشکال بلند گنبدی برش می خورند.
سنگ قمر چشم گربه اي به دلیل حفظ بیشتر وزن سنگ به صورت بیضی برش می خورند.
گونه های واضح با چشم های مشخص و متمایز ارزشمندترین گونه ها محسوب می شوند.
پردازش سنگ قمر چشم گربه ای
هیچ یک از شیوه های پردازش و بهبودسازی بر روی سنگ قمر چشم گربه ای اعمال نمی شود.
گرچه با پوشش رنگ آبی روشن تر، بهبودسازی رنگی بر روی برخی از گونه های سنگ قمر انجام می گیرد.
خواص گوهرشناختی سنگ قمر چشم گربه ای
فرمول شیمیایی: KalSi3O8 – سیلیکات آلومینیوم پتاسیم
ساختار بلوری: بلور چلیپایی، منشوری
رنگ: بی رنگ، زرد، درخشندگی کم رنگ
سختی: ۶ تا ۶.۵ در سنجه ی موهس
شاخصه ی انکساری: ۱.۵۱۸ تا ۱.۵۲۶
تراکم: ۲.۵۶ تا ۲.۵۹
کلیواژ: کامل
شفافیت: شفاف تا تراشفاف
انکسار مضاعف یا شکست نور: ۰.۰۰۸-
درخشندگی: شیشه ای تا مرواریدی
فلورسنس: ضعیف، مایل به آبی، نارنجی
گونه های سنگ قمر و سنگ های جواهر مشابه
سنگ قمر چشم گربه ای به خانواده ی بزرگ مواد معدنی فلدسپار تعلق دارد.
مواد معدنی فلدسپار از غنی ترین مواد معدنی بر روی کره ی زمین هستند.
در حقیقت نزدیک به ۶۰٪ پوسته ی زمین از فلدسپار تشکیل شده است که یعنی گونه های سنگ جواهر و مواد معدنی بسیاری یافت می شوند.
فلدسپارها به دو گروه سنگ جواهر فلدسپار پتاسیم و فلدسپار پلاجیوکلاس تقسیم می شوند.
همه ی گونه های سنگ قمر، فلدسپار پتاسیم هستند.
سایر فلدسپارهای پتاسیم شامل آمازونیت و ارتوکلاز می شود.
گونه های بسیاری از سنگ های جواهر مانند «سنگ قمر رنگین کمانی» هستند که از نظر ظاهر با سنگ قمر مشابه می باشند.
سنگ قمر رنگین کمانی در واقع سنگ قمر نبوده و گونه ای از لابرادوریت( فلدسپار پلاجیوکلاس) محسوب می شود.
مشهورترین نام های تجاری و سنگ های جواهر مرتبط و مشابه
سنگ قمر، سنگ قمر ستاره ای، سنگ قمر رنگین کمانی و سنگ خورشیدی از میان مشهورترین نام های تجاری هستند که به گونه های مشابه و مرتبط تعلق دارند.
نام های تجاری و سنگ های جواهر مشابه و مرتبط کمتر شناخته شده
ارتوکلاز، آمازونیت، لابرادوریت، آندزین، آندزین-لابرادوریت و اولیگوکلاز از نام های تجاری کمتر شناخته شده ی سنگ های جواهر مرتبط و مشابه محسوب می شوند.