سرپانتین (Serpentine) چیست؟

سرپانتین (Serpentine) نام خود را از “serpent” که به معنی “مار” است گرفته شده زیرا طرح‌های روی سنگ یادآور پوست مار می‌باشد. به همین دلیل در بازار ایران گاهی به آن “مارسنگ” نیز میگویند. از نظر کانی شناسی سرپانتین یک کانی منفرد نیست. بلکه نامیست برای گروه بزرگی از کانی‌های معدنی که از این فرمول کلی تبعیت میکنند: X)2-3(Y)2O5(OH)4)

کریزوتیل ، آنتی‌گوريت و لیزاردیت سه کانی اصلی سرپانتین هستند. بسیاری از کانی‌های دیگر نیز در آن وجود دارند که بیشتر آنها نادر هستند. این کانی‌ها دارای خصوصیات فیزیکی مشابه هستند و با فرایندهای مشابه شکل می گیرند. آنها غالباً به صورت مخلوط‌های ریزدانه دیده می شوند و تشخیص آنها در داخل سنگ دشوار است. معمولاً زمین شناسان برای ساده سازی ارتباطات به جای استفاده از نام‌های خاص، این مواد را “سرپانتین” می نامند.در این فرمول ، X یکی از فلزات زیر است: منیزیم ، آهن ، نیکل ، آلومینیوم ، روی یا منگنز و Y سیلیکون ، آلومینیوم یا آهن خواهد بود. بنابراین فرمول تعمیم یافته متناظر با آن میشود: Mg,Fe,Ni, Mn,Zn)2-3(Si,Al,Fe)2O5(OH)4)

استفاده از سرپانتین به عنوان منبع آزبست

بعضی از انواع سرپانتین نمود الیافی دارند. این الیاف در برابر انتقال گرما مقاومت می کنند ، نمی سوزند و به عنوان عایقی عالی عمل می کنند. کریزوتیل معدنی سرپانتین رایج است ، در بسیاری از نقاط جهان یافت می شود ، به راحتی استخراج شده و می توان برای بازیابی الیاف مقاوم در برابر حرارت فرآوری کرد. استفاده از کریزوتیل و سایر کانی‌های معدنی سرپانتین با نمود آزبستی فرم به عنوان عایق به طور گسترده ای گسترش یافته است. آنها به طور گسترده ای در دسترس بودند ، کاربرد آنها موثر و ارزان برای تولید هستند. در اواسط قرن 20 می توان آنها را در بیشتر ساختمانها و وسایل نقلیه مشاهده کرد. از آنها برای ساخت کاشی های دیواری و سقفی ، کفپوش ، توفال ، نماکاری ، عایق لوله ، اجاق گاز ، رنگ و بسیاری دیگر از مصالح ساختمانی و لوازم معمول استفاده می شد.

بعد از کشف ارتباط آنها با سرطان ریه و سایر موارد ، استفاده از آنها بیشتر متوقف شد و کارزاری برای حذف آنها از بسیاری موارد مورد استفاده ایجاد شد. برنامه های حذف برای دهه ها ادامه داشته و هم اکنون نیز انجام می شود. این یکی از پرهزینه ترین برنامه های حذف در طول تاریخ بوده است.

گستردگی جغرافیایی سنگ سرپانتین

گونه های سرپانتین در مکان های مختلفی از جهان مانند کانادا، افغانستان، قبرس، یونان، انگلیس، چین، روسیه، فرانسه، کره، استرالیا، هند، میانمار، نیوزلند، نروژ، ایتالیا و آمریکا یافت می شوند.

رنگ سرپانتین

سرپانتین معمولا سبز است اما از سفید یا زرد به خاکستری و از قهوه ای به سیاه متغیر استو بیشتر سنگ های سرپانتین رگه دار یا لکه دار هستند و ممکن است درخشندگی متغیری داشته باشند که به زاویه دید بازمی گردد.

کاربرد سرپانتین در مجسمه ها

برخی از انواع سرپانتین را می توان به صورت مجسمه های سنگی زیبا و در انواع کاروینگ‌ها استفاده کرد. ترجیحا نمونه سنگهایی مناسبند که دانه ریز و شفاف با بافت یکنواخت و بدون حفره و شکستگی باشند. سرپانتین نسبتاً نرم است و به راحتی تراش می خورد. همچنین یک جلا خوب را قبول می کند. اندازه مجسمه های سرپانتین از چند سانتی متر تا چند متر ارتفاع دارند. کاسه ها ، گلدان ها ، پایه های ساعت ، حیوانات ، میوه ها ، گل ها ، چهره های افسانه ای ، خدایان ، نیم تنه ها و مجسمه ها همگی اشیا رایج ساخته شده توسط هنرمندان کار با سرپانتین است.

شفافیت و درخشندگی سرپانتین

سرپانتین نیمه شفاف و مات و در برخی موارد شفاف است.بیشتر سرپانتین ها حاوی ناخالصی های کلسیت هستند.این ناخالصی ها لکه های سیاه یا سفید را ایجاد می کنند.وقتی صیقل داده شوند، درخششان از روغنی تا ابریشمی متغیر می شود.

برش و شکل سرپانتین

سرپانتین را معمولا به شکل کوژ برش می دهند یا به عنوان سنگ جواهر تزئینی تراش می دهند.متداول ترین شکل ها بیضی و دایره هستند.
بیشتر سنگ های سرپانتین دارای طاق هستند که با آن می توان شکل های موردنظر را ایجاد کرد.

جذب CO2

واحدهای سنگ سرپانتینیت به عنوان مخازنی برای دفع مواد زائد دی اکسید کربن تولید شده هنگام سوختن فسیلی در نظر گرفته شده اند. تزریق دی اکسید کربن به واحدهای سنگ زیرسطحی در حضور آب می تواند کربنات منیزیم و کوارتز را در یک واکنش گرمازا مانند واکنش زیر نشان دهد. Mg3Si2O5 (OH) 4 + 3CO2 + H2O -> 3MgCO3 + 2SiO2 + 3H2O مطالعات متعدد و آزمایشات جداسازی CO2 در مقیاس کوچک تر نتایج امیدوار کننده ای ایجاد کرده است ، اما این روش در عمل تجاری قرار نگرفته است.

خواص سرپانتین برای چاکرا درمانی

از خواص سرپانتین میتواند تمامی چاکراها را فعال نماید. این سنگ شخص را در بیدار شدن انرژی حیاتی نهفته بدن برای تکامل شخصیتی همیاری میکند. این سنگ به فرد در رهایی از ترس از تغییر و پذیرفتن و در آغوش کشیدن پیشرفت کمک میکند. این سنگ یاری دهنده برقرای مجدد مسیرهای عصبی چنان که حوزه های عالی مغز رفتار را راهنمایی کرده و بر آن مسلط میشود.