سنگ زمرد چیست؟

این گوهر زیبا یکی از سنگ های پگماتیت است که از بریلیوم و سیلیکات آلومینیوم تشکیل شده است. عناصر کرم و وانادیوم درون لایه های زمرد، رنگ های زیبای سنگ را ظاهر می کنند . در ایران باستان زمرد را دوال یا دوبال می نامیدند. این سنگ خیره کننده در طبیعت به همراه ناخالصی وجود دارد. هر چه ناخالصی در زمرد بیشتر باشد، رنگ جواهر مات و کدرتر می شود. زمرد از سنگ هایی است که در برابر نور یا حرارت تغییر رنگ نمی دهد. پایداری زمرد در نور طبیعی و مصنوعی به یک نسبت است اما در حرارت بالای 700 تا 800 درجه سانتی گراد، امکان تغییر رنگ زمرد وجود دارد.

سختی سنگ زمرد اصل بین 7.5 تا 8 است و زمردهای مرغوب دارای ناخالصی کمتری هستند. با وجود سختی بالا، زمرد از سنگ های قیمتی بسیار شکننده است. در نگهداری جواهرات زمرد نشان دقت کنید، حتی با کوچکترین ضربه ها امکان خرد شدن انگشتر زمرد وجود دارد. این گوهر گران بها دارای خاصیت مخافظتی در برابر اشعه مضر نور خورشید است.

بهسازی زمرد با روغن

روغن زدن زمرد یک فرایند جهانی است و حدودا ۹۰ درصد زمرد های موجود در بازار روغن خورده‌اند اما باید توجه داشت، کریستال زمرد ما باید دارای شکستگی های رسیده به سطح باشند تا بتوان روغن را به آن وارد کرد. وقتی زمرد راف از معدن استخراج می‌شود آن را درون بشکه های روغن می‌اندازند و این روغن موجب روانی و تسهیل در فرایند تراش آن می‌شود.

چگونه کیفیت رنگ زمرد را با بهسازی زمرد بالا ببریم

رنگ زمرد تقریبا ثابت است و در برابر نور مصنوعی و یا طبیعی مانند خورشید تغییر نمی‌کند و فقط در دمای ۷۰۰ تا ۸۰۰ درجه سانتیگراد تغییر می‌یابد. چنانچه انگشتر زمرد شما در نتیجه تماس با مواد شوینده زیبایی و جلای خود را از دست دهد باید آن را در ظرفی از روغن بدون رنگ قرار دهید. برای افزایش کیفیت رنگ و جلوگیری از بازتاب نور در ترک های آن معمولا آن را با روغن یا موم، اپوکسی یا پلاستیک اشباع می‌کنند.

راه های تشخیص زمرد طبیعی از مصنوعی

سنگ زمرد تا سال ۱۸۴۰ به شکل مصنوعی تولید می‌شد ولی امروزه بصورت سنتر شده ارائه می‌گردد. تشخیص نوع طبیعی از سنتر شده آن بسیار مشکل است و نیاز به دانش و تجربه بالایی دارد. خوشبختانه با عبور یا انعکاس اشعه ماورا بنفش در کریستال های مصنوعی و یا طبیعی می‌توانیم تفاوت آنها را مشخص کنیم. انواع مصنوعی آن اشعه ماورا بنفش را از خود عبود می‌دهند در نتیجه شفاف تر بنظر می‌رسند. همچنین برخی زمرد های مصنوعی مثل Grown – Flux بدلیل ماده به کار رفته در آنها هنگام قرار گرفتن در معرض با طول موج بالا درخشش فلورسانت قرمز ماتی از خود ساطع می‌کنند در صورتی که نوع طبیعی آن نوری بازتاب نمی‌کند.

واژه زمرد عربی شده «اسماراگدوس» یونانی است که گویا از واژه‌ای سانسکریت به معنی سبز گرفته شده است. زمرد، طبعی سرد و خشک دارد. در عین حال از لحاظ کمال، زمرد سبز از همه جهات، در زمره نادرترین گنجینه‌ها و جواهرات است.

زمانی که زمردهای سبز از زمین استخراج می‌شوند، به طور تقریبی همه آنها ماه گرفتگی منحصر به فردی دارند که وجه تمایز آنها در مقایسه با سایر سنگ جواهرات، طبیعی است. زمرد سبز که به نسبت با دوام است، از روزگاران قدیم تاجران سنگ‌های قیمتی، تصفیه و شفاف‌سازی زمردهای سبز خود را به‌وسیله غوطه‌ور کردن آنها در روغن شفاف‌کننده یا پارافین دنبال می‌کردند. آنها دریافتند که روغن‌های شفاف‌کننده و موم باعث می‌شود ترک‌های سطح سنگ از بین رفته و سنگ جلا یابد و شکاف‌های سنگ کمتر به چشم بیاید. امروزه فناوری پیشرفته‌ای وجود دارد که شفافیت و زلالی زمردهای سبز را افزایش می‌دهد. مرغوب‌ترین زمردها، بلورهایی با رنگ سبز سیر هستند که حتی در صورت دارا بودن ناخالصی فراوان، باز هم ازبلورهای زمرد پاک و شفاف اما با رنگ روشن گرانبهاترند.
زمرد در رنگ‌هایی همچون زرد طلایی، زرد مایل به سبز، زرد صورتی، سبز زمردی، سفید و بی‌رنگ یافت می‌شود.
از ویژگی‌های زمرد می‌توان گفت رنگ سبز آن در مقابل نور طبیعی یا نور مصنوعی یا حرارت تغییرناپذیر است. البته حرارت‌های بسیار بالا آن را دگرگون می‌کند. بلورهای زمرد ناخالصی‌های متعددی از قبیل گاز، مایعات و حباب دارند که هرچه این ناخالصی‌ها بیشتر باشد، زمرد مات و کدرتر خواهد بود. یکی از راه‌های تشخیص زمرد اصل از زمرد بدلی و ساختگی، همین ناخالصی‌هاست. زمرد با آنکه سختی بالایی دارد، گوهری بسیار ترد و شکننده است و مراقبت ویژه می‌خواهد. در مقابل اسیدها مقاوم است و در برابر مواد شوینده مثل آب گرم و صابون مشکلی ندارد اما در مقابل حرارت امکان ترک خوردن آن هست.

بنابراین باید هنگام حرارت دادن یا سوار کردن نگین بسیار دقت کرد. جواهر فروشان بسیاری زمردها را برای اصلاح رنگ یا پر کردن شیارها روغنی می‌کنند. این روغن به مرور زمان یا با حرارت خشک می‌شود و ممکن است بعضی نقاط زمرد بر اثر شست‌وشو حالت سفیدی (سفیدک) پیدا کند که می‌توان آن را دوباره با روغن زیتون (به وسیله یک قلم و کمی پنبه آغشته) اصلاح و شفاف کرد. جالب است بدانیم نخستین معدن زمرد در عصر باستان و در جنوب مصر کشف شده که در مقایسه با زمردهای امروزی کیفیت پایین‌تری داشته است. امروزه مهم‌ترین معدن زمرد جهان در کشور کلمبیا قرار دارد که از قرن ۱۶میلادی به بعد، از آن استخراج می‌شود. یکی از معادنی که زمرد مرغوب با کیفیت عالی از آن استخراج می‌شود معدن موزواست که زمرد شفاف با رنگ سبز سیر دارد. دیگر معدن معروف زمرد در کلمبیا، شیوراست که استخراج از آن چند قرن است ادامه دارد. دیگر معادن مهم زمرد در برزیل، پاکستان، افغانستان، روسیه، زامبیا، استرالیا، ماداگاسکار، نروژ، تانزانیا، هندوستان، اتریش و امریکا قرار دارند. امروزه بهترین زمرد با کیفیت خوب که در ساخت جواهرات از آن استفاده می‌شود زمرد کلمبیاست که بسیار طرفدار و خواهان دارد. همین ویژگی باعث شده که زمردهای مصنوعی با کیفیت مشابه تولید شوند و به جای زمرد اصل به فروش برسند. معدن زمرد کلئوپاترا در دریای سرخ در تاریخ مصر، ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به ثبت رسیده که از آن در ساختن جواهرات مصری استفاده می‌شد. حال اگر بخواهیم انواع سنگ زمرد را نام ببریم می‌توان به فاشیت اشاره کرد که نوعی زمرد سبز پررنگ بوده و غنی از کروماست. یکی دیگر از انواع زمرد «گشنیت» است که شکل خالص بی‌رنگ بریل و مرتبط با زمرد و آکوامارین با فرمول شیمیایی Be۳ALSiO۶ دارد. این سنگ قیمتی، شفاف و سخت به نام شهر گشن (Goshen) ایالت ماساچوست امریکا که نخستین بار آنجا یافت شد نامگذاری شد و در امریکای شمالی (کلمبیا)، شمال اروپا، شرق افریقا، جنوب افریقا و کوه‌های هیمالیای آسیا یافت می‌شود.

[html_block id=”28290″]