سنگ دلربا، خواص و کاربردهای آن
سنگ دلربا به واسطه ی تراشفافیت و ناسرگی های متالیک براق از گونه های کوارتز شناخته می شود.
ناسرگی های براق اغلب از ترکیب میکای مسکویت به وجود می آید که اغلب به سنگ دلربای سبز تیره تا متوسط با درخشش سبز یا آبی نقره ای منتهی می شود.
ناسرگی های متالیک سبب اتر رنگین کمانی درخشان در کوارتز سنگ دلربا می شود که با نام « آوانتورسنس » شناخته می شود.
اثر جالب توجه بصری از آثار وجود میکای مسکویت و یا گئوتیت و هماتیت می باشد.
رنگبندی های سنگ دلربا
سنگ دلربا معمولا از رنگ های : سبز روشن تا سبز تیره یافت می شود.
رنگ سنگ دلربا به علت وجود عناصر مسکویت کرم دار در کوارتز بی رنگ است.
مسکویت کرم دار گونه ای غنی از کروم مسکویت می باشد. سنگ دلربا اغلب شامل مسکویت کرم دار بوده که در گونه ی سنگ ها و نه مواد معدنی قرار می گیرد.
علی رغم این ویژگی،
سنگ دلربا هنوز توسط افرادی که معتقدند مسکویت کرم دار تنها یک ناسرگی در کوارتز است،
در زمره ی کوارتز شناخته می شود.
تشخیص سنگ دلربا
سنگ دلربا اغلب به واسطه ی رنگ و وجود « آوانتورسنس » متمایز می شود.
پدیده ی منحصر به فرد بصری سنگ دلربا یعنی «آوانتورسیس» در شدت تراکم متفاوت است.
میزان شدت آن به تراکم و اندازه ناسرگی های متالیک بستگی دارد. رنگ بدنه ی سنگ دلربا با توجه به ناسرگی ها متفاوت می باشد.
در واقع، اکثر کوارتزهای سنگ دلربا به نظر نواری بوده و رنگ های جالب توجهی از تیره تا روشن دارند.
سنگ دلربا دارای بافت دانه ای و خشن بوده و در عین حال پس از جلاکاری درخشندگی جذاب، نرم و شیشه ای کدر دارد.
برخی مواقع کوارتز سنگ دلربا با فلدسپار سنگ دلربا اشتباه گرفته می شود، اما فلدسپار به رنگ های نارنجی تا قرمز بوده و میزان شفافیت بالاتری دارد که آن را به راحتی متمایز می سازد.
فلدسپار سنگ دلربا امروزه با نام « سنگ خورشیدی » شناخته می شود و به این ترتیب نام «سنگ دلربا» تنها به گونه ی اصلی کوارتز اطلاق می شود.
کوارتز سنگ دلربا دارای سختی، درخشندگی، شکستگی حلزونی، شاخص شکست و گرانش خاص است.
سنگ دلربا به ظاهر شباهت بسیاری با مالاکیت و یشم دارد و هر دو نرم تر از کوارتز سنگ دلربا هستند.
واژه ی « یشم هندی » اغلب به اشتباه به سنگ دلربا اشاره می شود.
خاستگاه و منابع جواهر سنگ دلربا
کوارتز سنگ دلربا در بسیاری از نقاط جهان یافت می شود.
برخی از مشهورترین منابع در برزیل، شیلی، هند، اتریش، روسیه و تانزانیا قرار دارند.
کشف سنگ دلربا
سنگ دلربا در ابتدا به صورت تصادفی توسط کارگران شیشه ساز ونیزی در قرن هجدهم کشف شد.
نام « سنگ دلربا » از واژه های ایتالیایی «a» و «ventura» بر گرفته شده است، که به معنای «به صورت اتفاقی » است.
خانواده ی ایتالیایی Miotti شیشه ای رنگین کمانی به نام «سنگ طلایی» تولید می کردند که شباهت بسیاری به سنگ دلربا داشت.
سنگ طلایی به صورت اتفاقی و هنگامی که در روند تولید مواد مس به دو دسته ی شیشه ای تقسیم شده بودند، به وجود آمد.
اینگونه سنگ طلایی و سنگ دلربای مصنوعی پدید آمد.
میکای مسکویت نیز نام خود را از نوعی شیشه به نام «شیشه ی مسکووی» گرفته است.
تاریخچه سنگ دلربا
کوارتز قرن ها برای سنگ های جواهر و دیگر اشیای زینتی استفاده شده است.
برخی از اولین ابزارهای اولیه در رودخانه ی اوموی اتیوپی از کوارتز ساخته شده اند.
بسیاری از ابزارها قدمتی بیش از دو و نیم میلیون سال داشته و از کوارتز سنگ دلربا ساخته شده اند.
سنگ دلربا ماده ای مناسب برای ساخت ابزار است،
زیرا سختی عالی آن و نیز شکنندگی ایزوتروپیک آن سبب شکل گیری نسبتا آسان خواهد بود.
خرید و تشخیص ارزش سنگ دلربا
رنگ سنگ دلربا
سنگ دلربا گونه ای از کوارتز سبز رنگ شناخته می شود، اما به طور طبیعی در رنگ های دیگر همچون قهوه ای، هلویی، زرد، قرمز و آبی نیز وجود دارد.
سایر رنگ ها به عنوان سنگ های جواهر بسیار کمیاب هستند، زیرا اغلب آنها در کیفیت جواهر یافت نمی شوند.
گونه هایی با ناسرگی های هماتیت معمولا قرمز- قهوه ای یا طلایی- قهوه ای هستند و گوتیت فقط به صورت قهوه ای مایل به سبز یافت می شود.
ناسرگی ها میکای مسکویت که بسیار شایع هستند به شکل درخشش سبز یا آبی نقره ای قابل مشاهده می باشند.
سنگ دلربا معمولا ظاهری نواری با نقاط رنگی تیره یا روشن دارد.
درخشندگی و وضوح سنگ دلربا
میزان وضوح کوارتز سنگ دلربا از نیمه شفاف تا مات متغیر است.
گونه های مات اغلب به دلیل فراوانی بسیار ناسرگی های مسکویت کرم دار پدید می آید.
کوارتز سنگ دلربا پس از برش و جلا ، درخشندگی کدر تا شیشه ای دارند، اما سنگ های سخت تر بافت دانه ای دارند.
برش و شکل سنگ دلربا
سنگ دلربا تقریبا همیشه به شکل کوژ برش می خورد.
همچنین به عنوان اشیای تزیینی برش خورده یا حکاکی می شود.
سنگ دلربا اغلب به شکل مهره های جواهری در می آید.
اشکال و برش های آن نیز اغلب گرد، بیضی، گنبدی و بسیاری از اشکال فانتزی همچون تریلیون، گلابی و قلبی شکل هستند.
پردازش سنگ دلربا
سنگ دلربا اغلب پردازش نمی شود. برخی مواقع از نمونه های مشابه و مصنوعی به عنوان سنگ دلربا استفاده می شود. مشهورترین نمونه ی مشابه سنگ دلربا شیشه ی ایتالیایی سنگ طلایی است.
گونه ها و سنگ های مشابه سنگ دلربا
کوارتز سنگ دلربا یکی از بزرگترین سنگ های جواهرموجود در بازار امروز است. کوارتز دومین ماده ی معدنی فراوان در زمین می باشد. در واقع، حدود 12٪ از پوسته ی زمین از کوارتز تشکیل شده است. تعداد انگشت شماری از سنگ های جواهر مشابه سنگ دلربا، از جمله سنگ خورشیدی، مالاکیت، واریسیتی، سنگ یمانی، یشم (یشم هندی)، کلدئون و آمازون باشد. با این حال، بسیاری از این ها به راحتی از طریق آزمایش خراشیدگی و بررسی رنگ ها یا ناسرگی ها متمایز می شوند.
رنگین کمان سنگ دلربا «آوانتورسنس» به تنهایی وجه تمایز آن از سایر گونه های سنگ جواهر خواهد بود. سنگ طلایی یک شیشه ی مصنوعی می باشد که به جای کوارتز سنگ دلربا مورد استفاده قرار می گیرد.
مشهورترین سنگ های جواهر و مواد معدنی
فلدسپار سنگ دلربا(سنگ خورشیدی)، کوارتز، کوارتز چشم گربه ای، عقیق، آمتیست، سیترین و آمترین از مشهورترین و شایع ترین سنگ های جواهر مرتبط هستند.
سنگ های جواهر و مواد معدنی کمتر شناخته شده
سنگ دلربای آبی، چشم شاهین، پرزولیت، سنگ خون و سنگ یمانی کریزوکولا (جواهر سیلیکا)، عقیق راه راه، عقیق سلیمانی، کوارتز صوفی، کوارتز توت فرنگی، کوارتز بلور سنگی و کوارتز آبی از کمیاب ترین و گونه های کمتر شناخته شده هستند.
[html_block id=”28290″]