بلور شناسی یاقوت سرخ
رنگ قرمز یاقوت سرخ به دلیل وجود عنصر کروم بوده و نام این کانی از لغت لاتین ruber به معنای قرمز گرفته شده است. یاقوت به همراه الماس، زمرد و یاقوت کبود جزء ۴ سنگ ارزشمند در نظر گرفته می شوند. ارزش گذاری یاقوت ها به چند عامل بستگی دارد. یکی از این عوامل رنگ یاقوت قرمز است.روشن ترین رنگ قرمز که قرمز خونی نامیده می شود، ارزشمندترین آن هاست. بعد از معیار رنگ، شباهت روشنی آن به الماس ها می باشد و آخرین عوامل برش و قیراط (وزن) است.این کانی پس از الماس و موزانیت رتبه سوم را در درجه سختی داراست. الماس دارای سختی ۱۰ بوده و موزانیت گاهی سختی مابین الماس و یاقوت را دارد. یاقوت دارای پایدارترین شکل اکسید آلومینیوم است که با بخش های کوچک یون های آلومینیوم سه بار مثبت و یون های کروم سه بار مثبت تکرار می شوند.هر کروم سه بار مثبت با شش یون اکسیژن ۲ بار منفی در فرم هشت وجهی احاطه می شوند. ترتیب بلورشناسی به شدت بر روی کروم سه بار مثبت تاثیر گذاشته و باعث جذب نور در نواحی دارای طیف زرد-سبز شده و در نهایت سبب رنگ قرمز یاقوت می شود.
زمانیکه نور سبز و زرد توسط کروم سه بار مثبت جذب می شود، مجددا تحت عنوان رنگ قرمز تابش می کند. این رنگ قرمز ساتع شده، به رنگ قرمز دریافت شده به وسیله تفریق نور سبز و بنفش از نور سفید اضافه می شود و بدین صورت جلای زیبایی به ظاهر گوهر می بخشد.
تاریخچه یاقوت سرخ
ریشه اصلی این واژه از یونان باستان huakinthos می باشد و از عربی به صورت “یاقوت” و از فارسی میانه به صورت “یاکَند” به زبان فارسی راه یافته است. این سنگ یکی از سنگ‌های قیمتی است که در صنعت و زیورآلات بکار برده می شود. یونانیان بر این عقیده بودند که این نگین به صاحبش نیروهای خاصی از جمله سلامتی، علم، ثروت و پیروزی در عشق به ارمغان می آورد. همچنین آن ها بر این باور بوده اند، اگر روی لباس با سنجاق این نگین را بگذارند، زندگی شان با صلح و صمیمیت همراه می شود و اگر سربازی این سنگ را با خود همراه داشته باشد شکست‌ناپذیر می گردد.
شماری از تاریخ‌دانان ایرانی و عرب همچون الطالبی، ابن حوقل متوفی، اصطخری در قرن دهم، ابن بطوطه و ابوریحان بیرونی در کتاب های خود از یاقوت بدخشان نام برده‌اند. نمونه‌ای از این سنگ با منشا افغانستانی، زیبنده تاج ملکه انگلیس می باشد. همچنین دربار تیمورلنگ با این گوهر مزین بوده است. همچنین در قاره اروپا در قرون وسطی، سنگ مورد علاقه کشیشان بوده است. آنانا آن را روی انگشتر قرار می دادند و می گفتند از بهشت برایشان آمده است.
ویژگی های مهم یاقوت
* در تجارت بین المللی یاقوت قرمز را Ruby و رنگ های دیگر آن را Sapphire می نامند و همیشه این نام با رنگ آن همراه است، سختی این سنگ ۹ می باشد به همین دلیل سنگی مناسب برای استفاده در صنعت جواهرسازی می باشد همچنین در زمینه جواهرات کاربرد زیادی دارد.
* از مهم ترین خواص یاقوت سرخ این است که قلب را از عشق لبریز می کند و پرورش نیرو های معنوی را باعث می شود. رشد شخصیت، امید به زندگی، شهامت و شجاعت را بیشتر می کند. به دل آدمی استقلال داده و خوف و ترس را می زداید.
*این سنگ در درجه بندی سخت ترین کانی ها بعد از الماس جزو سخت‌ترین کانی‌ها بشمار می آید. کوراندوم ممکن است دارای مقدار کمی ناخالصی از عناصری مانند تیتانیوم، مس، منگنز، کروم و آهن باشد. وجود ناخالصی‌هایی درون سنگ رنگ های متفاوتی را مانند آبی، زرد، بنفش، صورتی، نارنجی، و سرخ در کوراندوم به وجود می آورد.
*از خواص یاقوت سرخ این است که در برابر پرتو ایکس موج های کوتاه و بلند مقاومت از خود نشان می‌دهد.
*این نگین نماد شانس، وفاداری و ثروت و برکت و همچنین نماد عشق است.
*بین سنگ‌های قرمز به علت خواص یاقوت سرخ این سنگ بیشترین طرفدار را دارد و با ارزش ترین می باشد و از گرانبهاترین سنگ‌های جواهر محسوب می‌شود.
*این گوهر قرمز رنگ در سایزهای بیشتر از پنج قیراط، از الماس با ارزش تر می شود و در میان جواهرات به سلطان سنگ‌ها می شناسند.
مشخصات سنگ یاقوت سرخ
سنگ یاقوت سرخ پس از الماس و زمرد سومین سنگ قیمتی در جهان می‌باشد. معدن این سنگ قیمتی در ناحیه جگدلک واقع در سرک (سرک واژه‌ای پشتو به معنی جاده) میان کابل و جلال‌آباد قرار دارد. این نگین معمولاً درمیان سنگ مرمر سفید (چقماق) به شکل قرمز کم رنگ، قرمز، کبود و رنگ‌های دیگر پیدا می‌شود. ترکیبات شیمیایی آن از آلومین خالص است که ممکن است به مقدار کم با مواد دیگر از قبیل کروک و آهن آغشته شود. در لایه‌های آتشفشانی قدیمی هند و تبت یافت می‌شود و دارای اقسام مختلف می‌باشد که مرغوب ترین و قیمتی تر از همه نوع آتشی است. لازم به ذکر است بدانید که رنگ قرمز این نگین به علت وجود عنصر کروم می باشد و در واقع فلز رنگساز آن از کروم است.
عیار و کیفیت این گوهر توسط رنگ، برش و وضوح آن تعیین می شود. و همراه با وزن عوامل اصلی تعیین کننده قیمت و ارزش آن می باشند. درخشان ترین و ارزشمندین نوع آن دارای رنگ قرمز خونی می باشد و به رنگ خون کبوتر که غلیظ است می باشد. این سنگ از لحاظ وضوح شبیه الماس می باشد و از لحاظ رنگ به سنگ گارنت شباهت دارد. یاقوت کبود سنگ ماه تولد مربوط به ماه جولای می باشد.
[html_block id=”28290″]