مروارید یک گوهر نیمه قیمتی است که از قدیمی‌ترین سنگ‌های زینتی در دنیا محسوب میشود. عمر آشنایی ما با این گوهر به بیش از هزار سال برمی‌گردد. درست در زمانی که انسان برای تأمین نیاز خود به مواد غذایی در حال جستجوی دریاها و اقیانوس‌ها بود، یک درخشندگی چشمگیر توجه او را به خود جلب کرد. پس از مدت کوتاهی در دسته دارایی‌های گران‌بهای انسان قرار گرفت و به تجارتی پرسود ختم شد. برخی معتقدند جدا از کمیابی و زیبایی این گوهر، قدرتی جادویی و ماورایی نیز در وی وجود دارد که سبب شده سال‌ها به اشکال مختلف در زیورآلات مورداستفاده قرار گیرد. این مقاله دریچه‌ای برای ورود به دنیای جذاب و پر از شگفتی مرواریدها است.
مروارید چیست؟
مروارید گوهری است که در اعماق اقیانوس‌ها رشد کرده و بدون نیاز به تراش و صیقل از زیبایی منحصربه‌فردی در میان جواهرات برخوردار است.
کلمه مروارید ریشه‌ای لاتین داشته و ریشه آن از کلمه پرنا (perna) که نوعی صدف می‌باشد و همچنین سفارولا (sphaerula) به معنی کروری شکل‌گرفته شده است. مروارید توسط جانوران نرم‌تن که ما آن را صدف می‌نامیم و گاهی توسط حلزون‌ها به وجود می‌آید. هنگامی که جسم خارجی وارد صدف شد، صدف به‌منظور دفع آن، موادی از خود ترشح می‌کند که از جمع‌شدن این مواد مروارید تشکیل میشود.
روند تشکیل یک مروارید به این صورت است که ماده‌ای شاخی به نام کنچیولین به‌صورت لایه‌های بسیار نازک و متحدالمرکز دور هسته‌ای از جسم بیگانه ترشح میشود و روی آن را ماده‌ای به نام مادر مروارید که کربنات کلسیم می‌باشد، می‌پوشاند که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.
شکل اصلی مروارید گرد و کره مانند می‌باشد هرچند مروارید به شکل‌های دیگری نیز در فروشگاه طلا و مروراید مانند گلابی و دکمه و حتی شکل‌های نامنظم هم دیده میشود.
مروارید به رنگ‌های سفید، صورتی، نقره‌ای، کرم، طلایی، آبی، سیاه می‌باشد. در آب‌های بسيار شور مرواريدهای دارای رنگ كرم بسيار فراوان‌تر از ساير رنگ‌ها ديده مي‌شوند. مرواريدهای حاصل از آب‌های شيرين تيره‌تر از انواع به‌دست‌آمده از آب‌های گرم هستند.
صدف چیست؟
صدف یا همان گوش‌ماهی پوسته سخت جانورانی نرم‌تن است که پوشش خارجی دارند. ما گاهی اوقات به پوسته سخت و محکم آنها صدف می‌گوییم و جنس اصلی صدف‌ها از سیلیکات به وجود آمده است. در حالت کلی این موجودات از یک یا دو صدف که همان کفه نام دارد تشکیل شده‌اند و به‌طورکلی بدن آنها به‌واسطه این پوشش محکم پوشانده شده است. برخی از انواع صدف‌ها خوراکی هستند که در کشور ما بیشتر افراد این موجود سفت و محکم را به‌عنوان یک مرواریدساز نیز می‌شناسند. به عبارتی صدف‌های دوکفه‌ای همان مرواریدسازهای معروف هستند که اغلب در دریا زندگی می‌کنند.
ما در مکالمه‌های عادی خود از رنگ صدفی زیاد استفاده می‌کنیم. به عبارتی منظور ما همان رنگ براق تشکیل شده بر روی مرواریدساز و البته خود مروارید نیز است. جالب است که بدانید هرچقدر نرم‌تن ما بزرگتر باشد جسم خارجی آن نیز محکم‌تر و بزرگتر خواهد بود. متریال اصلی یک صدف آهک یا کربنات کلسیم است و این نرم‌تنان برای ساختن صدف، آهک موردنیاز خود را از دریا دست می‌آورند. در انتها صدف این موجودات بعد از مرگ بر روی آب شناور میشود و به سطح آب می‌آیند، همان صدف‌هایی که ما آنها را به‌عنوان گوش‌ماهی می‌شناسیم.
نحوه تشکیل مروارید
مرواریدها در حالت کلی محصول صدف‌هایی هستند که در دریاها و یا دریاچه‌ها زندگی می‌کنند. در اصل این گوهر گران‌بها محصول کربنات کلسیم و همچنین یک ماده عالی غیر معدنی دیگر است که در بدن برخی از نرم‌تنان به‌عنوان لایه‌ای از پوسته داخلی تشکیل میشود و بعد از مدتی به فرم آراگونیت تبدیل شده و متبلور میشود. ماده تشکیل‌دهنده و پایه و اساس مروارید، پروتئین‌ها هستند که به طور عمده همگی پلی‌ساکارید بوده و در کنار هم جمع می‌شوند و به‌صورت لایه‌نازک و متحدالمرکزی به دور یک هسته که از یک جسم بیگانه ترشح شده جمع می‌شوند. با تمام این تفاسیر سختی دانه مروارید زیاد است و به همین دلیل متراکم بوده که سبب میشود خردکردن و شکستن آن بسیار سخت باشد. مرواریدها در دو دسته طبیعی و پرورشی طبقه‌بندی می‌شوند که در ادامه بیشتر در مورد آنها صحبت خواهم کرد.
مرواریدها محصول صدف‌هایی هستند که در دریاها و یا دریاچه‌ها زندگی می‌کنند
مروارید چگونه تشکیل می شود؟
همانطور که قبلا ذکر شد، مروارید ها، این سنگ های قیمتی در داخل نرم تنان شکل می گیرند. در آب شور، مروارید در صدف یافت می شود، در حالی که در آب شیرین توسط صدف ها تولید می شود. هنگامی که یک ماده خارجی مانند یک ذره غذا به درون نرم تن می لغزد، این موجود با پوشاندن ماده تحریک‌کننده با لایه‌هایی از خرچنگ از خود محافظت می‌کند. خرطوم نیز ماده ای است که به جواهرات درخشندگی می بخشد. این ذره غذا اساساً به عنوان هسته یک جواهر عمل می کند و به مرور زمان با اعمال لایه های گوهر بزرگتر و بزرگتر می شود و مروارید تشکیل می شود.
چه مدت طول می کشد تا یک مروارید تشکیل شود؟
مدت زمانی که طول می کشد تا یک مروارید رشد کند به عوامل مختلفی بستگی دارد. به طور کلی، انواع مروارید آب شیرین بسیار سریعتر از مروارید آب شور تشکیل می شوند. مرواریدهای کوچک آب شور ممکن است تا شش ماه طول بکشد تا رشد کنند، در حالی که مرواریدهای بزرگتر ممکن است برای رشد خود به چهار سال نیاز داشته باشند.
مروارید طبیعی
مروارید طبیعی همان گوهری است که در دل طبیعت و به‌واسطه واردشدن اتفاقی یک عامل محرک به بدن صدف شکل‌گرفته است. وقتی محرکی به درون بدن یک نرم‌تن مرواریدساز وارد میشود، میزبان برای مقابله کردن با آن یک ماده خاص ترشح می‌کند که به‌صورت لایه‌لایه در اطراف جسم مهاجم پیچیده میشود و سپس مروارید را شکل می‌دهد. در حال حاضر این روزها مروارید طبیعی یکی از گوهرهای بسیار کمیابی است که اگر هم در دسترس قرار گیرد به قیمت بسیار گزافی فروخته خواهد شد. این گوهر به دلیل قیمت بالا در دسته جواهرات ثروتمندان گنجانده میشود و دسترسی به آن برای عموم امکان‌پذیر نیست.
مروارید طبیعی یکی از گوهرهای بسیار کمیاب است
مروارید طبیعی از طبیعت برداشت میشود. این نوع مروارید به دلایل زیر بسیار نادر هستند:
اولاً از هر ده‌هزار گونه نرم‌تن فقط یک مروارید در طبیعت تولید می‌کند.
علاوه بر این، نرم‌تنان وحشی زیادی در طول تاریخ جمع‌آوری‌شده‌اند که جمعیت آن به میزان قابل‌توجهی کاهش‌یافته است.
امروزه، جواهرات طبیعی دریا در بازار بسیار غیرمعمول هستند و می‌توانند قیمت‌های بسیار بالایی داشته باشند.
راه‌های تشخیص مروارید اصل از تقلبی
مروارید را به‌واسطه درخشش بی‌نظیری که دارد به‌راحتی می‌توان تشخیص داد. یکی از راه‌های تشخیص مروارید این گوهر گران‌بها این است که اگر آن را به‌آرامی بر روی دندان خود بسایید، به‌راحتی می‌توانید بافت و سطح خشن آن را تشخیص دهید. درحالی‌که مرواریدهایی که مصنوعی هستند احساسی از سطح خشن در شما ایجاد نمی‌کنند. مرواریدهای طبیعی و کشت شده از ظاهر تقریباً یکسانی برخوردار هستند اما مرواریدهای پرورشی معمولاً تراکم بالاتری دارند.
تنها راهی که می‌توان مرواریدهای طبیعی و پرورشی را تشخیص داده و بررسی کرد درنظرگرفتن ساختار درونی آنها است. متخصصان این حرفه با استفاده از آندوسکوپی و از طریق سوراخ‌های مروارید به‌راحتی این کار را انجام می‌دهند. نکته آخر اینکه مرواریدهای طبیعی لایه‌های داخلی و متحدالمرکزی دارند که سطح اصلی آنها از این لایه‌ها تشکیل شده است.