راز درخشندگی مروارید

سطح بیرونی مروارید طبیعی و پرورشی، از ماده ‌یكسانی تشكیل شده است كه تركیب شیمیایی آن شامل حدود ۹۰ درصد كربنات كلسیم و ۱۰ درصد آب و مواد آلی می‌باشد. غشای بیرونی مروارید،از بلورهای میكروسكوپی تشكیل شده كه كاملا در یك ردیف قرارگرفته‌اند، بنابراین نور عبوری در طول محور یكی ازاین بلور‌ها، توسط بلورهای دیگر منعكس و شكسته می‌شود و رنگین‌كمانی از نور و رنگ ایجاد می‌كند.

 تفاوت مروارید‌های طبیعی و پرورشی

كلید تشخیص مروارید‌های طبیعی از پرورشی، تعیین ضخامت قشر مرواریدی ترشح شده به دور هسته اولیه است. برای سرعت بخشیدن به فرآیند تولید مرواریدهای پرورشی، هسته‌های جای داده شده در این مروارید‌ها، معمولا بزرگتر از قطعات‌ریزی هستند كه در مركز مروارید‌های طبیعی قرار دارند. اندازه و شكل مروارید‌های پرورشی نیز توسط اندازه، شكل و موقعیت هسته‌های جای داده شده، تعیین می‌گردد. اندازه، شكل و رنگ مروارید‌های طبیعی‌توسط نوع ذره مزاحم،‌ شرایط آب و تأمین غذا و مدت زمان حضور جسم خارجی در صدف تعیین می‌شود.

هراندازه كه مروارید درشت‌تر و گرد‌تر باشد،‌كیفیت و دوام آن بیشتر خواهد بود. از دهه گذشته یا قبل‌تر از آن، ‌پرورش‌دهندگان مروارید در كشور چین،‌ روش تولید مروارید در آب شیرین را بهبود بخشیده‌اند كه سبب تشكیل مروارید‌های مرغوبتر گردیده است. آنها با تغییر موقعیت صدفها در طول فرآیند رشد مروارید، شیوه‌ای را برای گرد‌شدگی بهتر و كامل‌تر آن ابداع كرده‌اند. در ضمن مروارید‌های طبیعی با واحد‌ قیراط و مروارید‌های پرورشی برحسب اندازه آنها به میلیمتر فروخته می‌شوند

صدف‌های مروارید ساز

گونه‌های صدف مرواریدساز که در دنیا معروف هستند و در خلیج فارس پرورش می‌یابند، عبارتند از: صدف مرواریدساز محار یا کلنگ یا محار صغیر، صدف مرواریدساز محار، صدف مرواریدساز زنی، صدف مرواریدساز بالدار و صدف مروارید ساز محار کبیر یا لب سیاه.

محار کبیر یا لب سیاه

این صدف‌ها در غرب استان هرمزگان واقع در جزایر لاوان، شتور، هندورابی، کیش، بندر نخیلو و بندر تبن (گاوبندی) و در شرق هرمزگان در جزایر لارک، قشم، هنگام و هرمز کمابیش وجود دارد. در استان بوشهر بنادر عسلویه (خلیج نایبند)، طاهری، اختر، تمبک و بندر کنگان در گذشته دور دارای زیستگاه‌های متعدد از صدف‌های مرواریدساز بوده و متاسفانه به دلایل متعدد از بین رفته است.

زیستگاه این صدف‌ها در اعماق ۵ تا ۱۵ متری آب‌های اطراف لاوان، هندورابی و شتور و بندر نخیلو است اما گزارش‌های موجود نشان می‌دهد که این صدف‌ها در عمق‌های ۸۰ – ۸۵ متری نیز می‌توانند زندگی کنند و با شرایط مختلف محیطی خود را سازش بدهند.

صدف لب سیاه

صدف‌های مرواریدساز لب سیاه بسترهای صخره‌ای و سنگی را ترجیح می‌دهند. باد، امواج و حرکت آب مواد دفعی را جابه جا می‌کند و مواد غذایی جدید را در دسترس صدف‌ها قرار می‌دهد.سیلت، جریان‌های دریایی، نور، درجه حرارت، شوری، اکسیژن محلول، PH، مواد غذایی و تولیدات اولیه، نقش قاطعی در تخم ریزی، نشست صدفچه‌ها و رشد آن‌ها، در بسترهای طبیعی و هم در مزارع پرورشی دارند.  قیمت هر تن پوسته صدف در حدود ۸ هزار دلار است (Sims,1992) و به دلیل وزن قابل توجه عضله، این صدف از لحاظ خوراکی نیز مورد توجه است.