زمرد گران قیمت ترین سنگ در گروه بریل است. نام این سنگ از کلمه قدیمی فرانسوی esmeralde گرفته شده که ریشه یونانی از کلمه smaragdos به معنی سنگ سبز دارد.
زمرد سنگ سبز تیره از گروه بریل است که با کرومیوم رنگ گرفته است. بریل سبزی که وانادیم رنگ آنرا تشکیل داده الزاما زمرد نیست بلکه یک بریل سبز معمولی است.
از سال 1960 صنعت جواهرسازی آمریکایی این تعریف را تغییر داد و بریل های رنگ شده با وانادیم را هم زمرد دانست اما در انگلیس و اروپا چنین رویه ای صحت نداشت.
رنگ سبز قدیمی زمرد در دنیای سنگ های جواهر رقیب ندارد و یکی از چهار سنگ جواهر برتر گران قیمت محسوب می شود، این چهار سنگ عبارتند از یاقوت، لعل بدخشان و الماس به علاوه زمرد.
با وجود اینکه زمرد امروزه یکی از باارزش ترین سنگ های جواهر موجود در جهان است، بیشتر آنها به دلیل مقاومت کمی که دارند خیلی زود می شکنند.
بنابر GIA، زمرد به عنوان سنگ جواهر شفاف نوع سوم است یعنی حتی کیفیت خوب آن نیز که در جواهرسازی استفاده می شود در نسبت I2 تا I3 است.
مراکز استخراج زمرد :
علیرغم اینکه کلمبیا مشهورترین منبع زمردهای سبزرنگ است، مخازن آنها در مکان های مختلفی از جهان حفر شده اند.
در دهه های اخیرا به دلیل کشفیات تازه در آمریکای جنوبی، آفریقا و اروپا تولید زمرد بیشتر شده است.
امروزه برزیل و زامبیا از جمله تولیدکنندگان برتر زمرد هستند و پس از آن کلمبیا قرار می گیرد.
زمردهای برزیلی به دلیل شفافیت و رنگ سبز مایل به زردی که درند قیمت شان بالاتر است
در حالیکه زمردهای زامبیایی رنگ سبز مایل به آبی شان خاص است و شبیه به زمردهای سبز کلمبیا هستند.
شناسایی زمرد
تقریبا تمام زمردهای طبیعی حاوی ناسرگی هستند و در همه آنها از روغن یا انگم استفاده می شود تا ترک ها و شکاف ها پر شوند.
وجود همین روغن ها و انگم هاست که تشخیص زمردهای طبیعی را در میان سایر جواهرات مشابه آسان می کند.
نور مصنوعی تابیده شده و ناسرگی ها و شکاف های موجود در سنگ تاییدکننده زمرد طبیعی خواهند بود.
رنگ زمرد به دلیل وجود کرومیوم و وانادیوم است و در زیر نور طبیعی رنگ بسیار خودنمایی می کند. یکی از ساده ترین روش ها برای شناسایی زمردهای سبز آزمایش آنها در مورد میزان چگالی و سختی است.
مانند تمام انواع بریل، زمرد سخت تر از آپه تیت، کوارتز و فلدسپار است اما از اسپینل، توپاز و یاقوت نرم تر است.
با این حال زمرد شکنندگی بیشتری نسبت به بریل دارد و علتش هم وجود ناسرگی های فراوان در این سنگ است.
اصلیت زمرد و منابع سنگ جواهرش
حفاری برای زمرد معمولا درون صخره های بزرگ انجام می شود زیرا زمرد در درون رگه های کوچک یا دیواره های غارها شکل می گیرد.
کلمبیا مرکز بین المللی جستجو برای زمرد است.
معدن موزو در شمال غرب بوگوتا سنگ های سبز رنگ با کیفیتی را تولید می کند.
معدن چیوور در شمال شرقی بوگوتا منبع مهم دیگری است و البته مکان های بی شماری در این کشور برای حفاری زمرد فعالیت می کنند.
برزیل مخازن متعددی در باهیا، گویاس و میناس گرایس دارد.
سنگ های این مناطق شفاف تر از سنگ های کلمبیایی هستند و بیشتر سبز- زرد هستند و در آنها ناسرگی وجود ندارد.
برزیل زمرد چشم گربه ای و زمردهای بسیار کمیاب ستاره شش گوشه عرضه می دارد.
مخازن آفریقای جنوبی در ترانسوال شمالی متمرکز شده اند.
اما تنها پنج درصد از سنگ هایی که در معادن کبری و سومرست یافت می شوند کیفیت خوبی دارند.
بیشتر سنگ ها سبک یا گلی هستند و برای تراش جواهرات مفیدند.
زیمباوه مخازن زیادی از زمرد دارد، مهمترین آنها معدن سانداوانا در جنوب است. کریستال ها کوچکند اما کیفیت خوبی دارند.
روسیه در اورال شمال اسوردلوسک دارای مخازن است.
زمردهای باکیفیت بسیار کمیاب هستند، اکثر سنگ ها برای برش جواهرات مفیدند.
منابع دیگری هم در افغانستان، استرالیا، غنا، هند، ماداگاسکار، مالاوی، موزامبیک، نامبیا، نینجریه، پاکستان، تانزانیا، زامبیا و ایالات متحده آمریکا وجود دارد.