تاریخچه

در جهان معادن یاقوت در کشورهای تایلند و برمه و سریلانکا و افغانستان وجود دارد. استخراج این معدن از زمانه‌های قدیم رواج داشته است. شماری ازتاریخ‌دانان ایرانی و عرب در نوشته‌های خود از یاقوت افغانستان ذکر نموده‌اند چنانچه اصطخری درسال ۹۵۱ میلادی، الطالبی در سال ۹۶۱-۱۰۳۸، ابن هواکل در سال ۹۷۸ میلادی، المقصدی در قرن دهم، بیرونی ۹۷۳-۱۰۵۰، و ابن بطوطه درسال ۱۳۲۵-۱۳۵۴ میلادی از یاقوت افغانستان نام برده‌اند. گفته می‌شود تاج ملکه انگلیس از این یاقوت ساخته شده‌است. امیر تیمور نیز از این یاقوت برای دربار خود استفاده نموده‌است. این معادن درقرن ۱۶۰۰ در دسترس مفولان هند بود. در ۱۶۳۷ شاه جهان پادشاه هند برای ساخت تاج محل از سنگ مرمر این معادن استفاده نمود.

معادن جگدلک و غران بدخشان توسط وسایلی چون دینامت و چکش و کلنگ اسخراج می‌گردد. در سال ۱۳۹۲ یاقوتی به وزن ۲۰۰ قیراط بدست آمد. سنگهای این معدن بشکل رسمی و قاچاق فروخته می‌شوند

.

معدن یاقوت در افغانستان

این ماده معدنی پس از الماس و زمرد سومین سنگ قیمتی در جهان می‌باشد. معدن این سنگ قیمتی در ناحیه جگدلک واقع ۱۰۰ کیلومتری سرک میان کابل و جلال آباد قرار دارد. یاقوت معمولاً درمیان سنگ مرمر سفید (چقماق) به شکل قرمز کم رنگ، قرمز، کبود، و رنگ‌های دیگر پیدا می‌شود. در بازار تجارتی افغانستان یاقوت سرخ را «اناری» و یاقوت کبود را بنام «لعل پیازی» یا «لعل بدخشان» می‌گویند.

از جمله معادن لعل در ولایت بدخشان ولسوالی اشکاشم محلی به نام غران وجود دارد. یاقوت از نوع سنگ متحوله بوده و اندازه سختی آن ۹ می‌باشد. یاقوت از اکسید آلومینیوم در شرایط ویژه ساخته شده‌است. رنگ سرخ این کانی را یاقوت و رنگ‌های دیگر آن از قبیل سفید زرد نصواری و سایر رنگ‌ها را به نام «کورندم» می‌نامند که در افغانستان و ایران از خود نامهای محلی دارند. یاقوت در معادن بشکل پخته و خام یافت می‌شود. یاقوت پخته شفاف و نور از آن می‌گذرد. یاقوت خام شکنند و شفاف نمی‌باشد و ارزش تجارتی ندارد به همین ترتیب رنگهای دیگر نیز خام و پخته دارد. وزن مخصوص این کانی ۴٫۰۰ ضریب شکست آن ۱٫۷۶۵-۱٫۷۷۰ است؛ از این رو در برابر پرتو ایکس موج کوتاه و بلند مقاومت نشان می‌دهد.

یاقوت سرخ

 یاقوت سرخ سنگی قیمتی است که طیف رنگی آن از صورتی تا قرمز خونی را در بر می گیرد.این سنگ گرانبها در واقع نوعی از اکسید آلومینیم است که رنگ سرخ آن از وجود عنصر chromium نشات می گیرد. اکسید آلومینیم جز مواد سرامیکی است که دارای ویژگی سختی بالاست به همین دلیل است که دارای سختی موس (لطفاً لینک شود به مطلب سختی سنگ) قابل توجهی برابر با 9 است که آن را بعد از الماس در رده سخت ترین مواد شناخته شده قرار می دهد. یاقوت قرمز به دلیل ساختار فیزیکی نسبتاً خاص، کمیابی و زیبایی بی مانندش به گوهری قیمتی تبدیل شده است.

رنگ

منشا اسم یاقوت سرخ (Ruby) کلمه لاتین Ruber به معنی قرمز است و همین سرخی آن است که به معیاری مهم در ارزیابی آن تبدیل شده است.این گوهر به رنگ های قرمز، صورتی و قرمز مایل به قهوه ای یافت میشود.با این وجود، قیمتی ترین نوع یاقوت سرخ، یاقوت سرخ مایل به آبی است که به نام یاقوت خون کبوتری (pigeon blood-red) شهرت دارد.

شفافیت(clarity)

در یاقوت سرخ هم مانند الماس میزان شفافیت از اهمیت خاصی برخوردار است. این سنگ در مقایسه با یاقوت کبود کدرتر است و هرچه میزان نا خالصی آن کمتر باشد دارای قیمت بالاتری است اما همین ناخالصی ها معیار خوبی برای تشخیص این گوهر از سنگ های مشابه است. اگر قصد خرید یاقوت دارید بهتر است آنرا در زیر نورهای مختلف بررسی کنید و مطمئن شوید که ناخالصی های آن با چشم غیر مسلح دیده نمیشوند.

معادن یاقوت سرخ

معادن میانمار(برمه) را میتوان منبع اصلی این گوهر دانست زیرا در این منطقه بهترین نوع یاقوت سرخ یافته شده است.سریلانکا، تایلند، کامبوج، ویتنام، کنیا، تانزانیا، افغانستان، پاکستان، چین و ماداگاسکار نیز دارای معادن یاقوت سرخ هستند، در کشورهای آمریکا (ایالت کارولینای شمالی) و هندوستان نیز یاقوت هایی با کیفیت پایین یافت شده است

[html_block id=”28290″].