سنگ قیمتی کوارتز (Quartz)
مقدمه و تاریخچه
کوارتز یکی از مهمترین سنگ های معدنی در روی زمین است که یکی از مهمترین گروه های سنگ های قیمتی در بین سنگ های رنگی را در دنیا تشکیل می دهد.
کوارتز به عنوان دومین ماده معدنی از نظر فراوانی بر روی پوسته زمین بعد از فلدسپار ها است.
نام کوارتز برگرفته از واژۀ آلمانی ” quarz” است که از کلماتی اسلاوی و لهستانی نشات می گیرد و به معنی “سخت” است.
کوارتز سنگی با سختی 7 در مقیاس موهس است.
برای محاسبۀ سختیِ بقیۀ سنگ های قیمتی اغلب از کوارتز استفاده می شود و آنها را با این سنگ مقایسه می کنند.
تمام سنگ های قیمتی کوارتز دارای ترکیب شیمیایی سیلیکون دی اکسید با درجات و ساختار های مختلف هستند.
دو شاخه اصلی کوارتز شامل کوارتز ماکرو کریستالی و کوارتز کرپیتو کریستالی است.
کوارتز ماکرو کریستالی شامل آمتیست، سنگ کریستال، کوارتز آبی، سیترین، چشم عقاب، پرسیولیت، کوارتز چشم گربه ای، کوارتز دودی، کوارتز صورتی و چشم ببری است.
وارتز ماکروکریستال نسبت به کریپتوکریستال شفاف تر و بزرگتر بوده کوارتز کریپتوکریستال دارای کریستال های میکروسکوپی است که در اکثر مواقع حتی دیده نمی شود.
سنگ های قیمتی کوارتز بسیار جذاب، بادوام و سخت هستند.
همچنین در اغلب موارد، کوارتز نسبتا ارزان و در دسترس عموم است اما بعضی از کوارتز ها بسیار نادر هستند در حالی که بعضی دیگر به راحتی در دسترس می باشند.
کوارتز به عنوان یک سنگ بسیار متنوع است و می توان آن را به شکل ها و اندازه های مختلف برش داد.
برای قرن ها کوارتز در ساخت زیورآلات و جواهرات مورد استفاده قرار می گرفته است.
اما امروزه کوارتز نه تنها یکی از سنگ های قیمتی در تجارت سنگ های رنگی است بلکه کاربرد زیادی در صنعت نیز دارد.
تشخیص کوارتز
هیچ آزماش قطعی برای شناسایی کوارتز وجود ندارد.
تعدادی تست برای دستیابی قطعی لازم است.
اکثر آزمایش های ترکیبی از تجزیه و تحلیل سنتی و ابزار های پیشرفته است و بررسی سنتی در ارتباط تقسیم بندی رنگ ها در کوارتز انجام می گیرد.
طیف سنجی مادون قرمز برای نشان دادن طول موج جذب شده سنگ کوارتز مورد استفاده قرار می گیرد.
کریستال های کوارتز دارای ویژگی مشترک با سنگ هایی مثل تورمالین است.
کوارتز مصنوعی اغلب دارای رنگ هایی هستند که طبیعی نمی باشند.
در بسیاری از موارد رنگ ها خیلی شفاف و پر رنگ هستند.
مبدا و منبع کوارتز
سنگ قیمتی کوارتز در مکان هایی در سراسر دنیا یافت می شوند.
کوارتز یکی از اجزا اصلی سنگ گرانیت و بقیۀ سنگ های آذرین است.
علاوه بر این، بعنوان سنگ رسوبی نیز یافت می شود و بخش رایجی از سنگ های دگردیسی است.
کریستال های بخوبی شکل گرفتۀ آن می توانند در اندازه های بزرگ یافت شوند که حتی از چند متر هم بالاتر می رود و وزنی بیش از صد کیلوگرم دارند.
رنگ کوارتز
رنگ کوارتز مارکروکریستال بسته با اندازه طیف آن متغییر است اما کوارتز شفاف به مراتب بیشترین ارزش و به دنبال آن کوارتز سفید یا ابری قرار دارند.
بنفش(آمتیست)، صورتی(رزگلد)، خاکستری یا قهوه ای تا سیاه(کوارتز دودی) نیز رایج هستند.
اما کوارتز کریپتوکریستال میتواند رنگی باشد و در نور مصنوعی کیفیت خوبی را نشان نمی دهد.
به نظر می رسد بهترین زمان برای دیدن آن پس از طلوع و غروب خورشید است که رنگ های عمیق را نشان می دهند.
وضوح و درخششِ کوارتز
کوارتز با کیفیت، دارای درخشش زیادی است که یعنی نور بدون هیچ مانعی از سنگ عبور می کند.
در کوارتز نیمه شفاف، عبور نور از سنگ کمی کمتر است.
بهترین کیفیت کوارتز، عاری از هرگونه ناسرگی می باشد.
از آنجاییکه کوارتز بسیار زیباست، افراد کمی کوارتز های دارای ناسرگی را می پسندند.
درخشش این سنگ، شیشه ای است و اشکال کریپتو کریستالی اغلب نیمه شفاف تا مات می باشد.
بُرش و شکلِ کوارتز
بعلت توزیع رنگ شکننده در کریستال ها کوارتز را نیز می توان به منظور به حداکثر رساندن رنگ آن برش داد.
هنگامی رنگ بهتر توزیع شد میتوان از دیگر برش ها استفاده کرد.
کوارتز دارای طیف گسترده ای از اندازه ها و اشکال از جمله اشکال فانتزی است که در دسترس می باشند
پردازش کوارتز
کوارتز بی رنگ اغلب بدون پردازش می باشد.
سنگ های رنگی، اغلب با رنگ (مانند عقیق)، تابش (با بمباران رادیواکتیویتۀ سطح پایین)، و یا حرارت دهی تقویت می شوند.
برخی از این سنگ ها ممکن است با موم، صمغ، و یا حتی فلزِ ورقه شده، جهت تقویت رنگ، درخشش، و مقاومت نیز پوشانده شوند.
کوارتز مصنوعی نیز بسیار رایج است. بطور طبیعی، کوارتز رنگی بخش های مختلف رنگ را نشان می دهد.
ویژگی های سنگ شناسی کوارتز
فرمول شیمیایی SiO2 ، دی اکسید سیلیکون
ساختار کریستال کوارتز آلفا: مثلثی شکل
کوارتز بتا: شش ضلعی
رنگ بی رنگ، رنگ های مختلف از سفید تا سیاه
سختی 7 بر اساس مقیاس موهس
ضریب شکست 1.544 تا 1.553
تراکم/ چگالی 2.65؛ 2.59 تا 2.63 در اشکال خام
شکافتگی نامشخص
شفافیت شفاف تا مات
انکسار مضاعف 0.009
درخشش شیشه ای، مومی تا مات
تشعشع ماهتابی اغلب ندارد.
کوارتز: در ارتباط با بقیۀ سنگ های قیمتی مشابه
اگرچه اسامی مختلف برای سنگ کوارتز بر اساس رنگ این مادۀ معدنی تعیین می شود، طبقه بندی های علمی بر اساس ریز ساختارهای کریستالی کوارتز مشخص می گردند.
در بسیاری از موارد، رنگ دومین عامل شناسایی کوارتز کریپتو کریستالی است ولی در مورد کوارتز ماکرو کریستالی، رنگ در اولویت می باشد.
بقیۀ انواع کوارتز بر اساس مکان، الگوها، و یا ناسرگی ها طبقه بندی می شوند.
کوارتز – ویژگی های متافیزیکی و درمانبخشی
لئوناردو داوینچی نوشته بود که آمیتیست با ارزش ترین سنگ در خانوادۀ کوارتز می باشد و افکار شیطانی را از بین برده و باعث افزایش هوش می شود.
کوارتزِ سنگی کریستالی و دودی زمانی برای گوی های کریستالی توسط جادوگران و کولی ها استفاده می شد تا آینده را پیشگویی کنند.
آمیتیست سنگ ماه تولد ماه فوریه می باشد در حالیکه کریستین برای ماه نوامبر است.
در عهد باستان و همینطور قرون وسطی، افراد معتقد بودند کیهان با سنگ های قیمتی نمایش داده می شود.
آمیتیست به سیارۀ نپتون، سیترین و چشم ببر با عطارد، و کوارتز صورتی به ونوس مرتبط است.
کلسدونی به زحل، کوارتز دودی به پلوتون مرتبط هستند. صنعت سنگ های قیمتی نیز از خواص این سنگ بهره می برد.
قدرت درمانی سنگ های قیمتی همواره مورد بحث بوده اند اما توسط درمانگران، شامان ها، و پزشکان بسیار قابل احترام بود.
اینکه این باورها بر اساس حقایق یا خرافات است هنوز ثابت نشده است اما بنظر می رسد به افرادی که مشکل دارند بسیار کمک کرده است.
بهترین راه این است که سنگ مورد نظر را روی بخشی از بدن که دچار مشکل است استفاده کنید.
کوارتز خواص درمانی زیادی دارد که شامل موارد زیر است:
سردرد: آمیتیست، کریستال سنگی، و چشم ببر
التهاب چشمی: کریستال سنگی، چشم عقاب، و اونیکس
گلو درد: کریستال سنگی
دردهای قلبی: کلسدونی صورتی، کوارتز صورتی
پانکراس: آمیتیست، سیترین، و جاسپر زرد
سیاتیک: آمیتیست، سیترین، کوارتز صورتی، و چشم ببر
رگهای واریسی: کریستال سنگی
ناخن های پا: کوارتز صورتی
نکتۀ مهم: ویژگی های معنوی و درمانی سنگ های قیمتی تا حد زیادی تایید شده نیستند.
افسانه های سنتی، تشریفاتی، و اسطوره ای از منابع مختلفی برداشته می شود و نظر تصویرگران پویا اندیش نمی باشد.
این اطلاعات نباید جایگزین تجویزهای پزشک شوند.
در صورتیکه بیماری خاصی دارید لطفا برای درمان آن با سنگ های قیمتی به یک متخصص امر مراجعه نمایید.
تصویرگران پویا اندیش هیچگونه مسئولیتی را در قبال تایید و یا ردِ ادعاهای مطرح شده و خواص درمانی و متافیزیکی این سنگ ها، تحت هیچ شرایطی را ندارد.
کوارتز: مراقبت و نظافت
وارتز دارای سختی و دوام مناسبی است هر چند که شکننده می باشد ولی سخت تر از خیلی از سنگ های قیمتی دیگر مثل یاقوت کبود، روبی، زمرد و الماس است.
نگهداری و مراقبت از اکثر کوارتز ها راحت و آسان است با این حال بعضی از اشکال کوارتز مانند عقیق و کلسدون بسیار متخلخل هستند و به راحتی رنگ و آب را جذب می کنند.
برای تمیز کردن سنگ های قیمتی مثل کوارتز میتوان از آب و صابون یا مواد شوینده ملایم استفاده کرد و
سپس سنگ را با استفاده از پارچه نرم تمیز کرد و مطمن شد که هیچ گونه اثری از صابون بر روی سنگ باقی مانده است.
همچنین باید از قرار دادن سنگ در معرض نور مسقیم طولانی مدت وگرما و نوسانات دما اجتناب کرد.
در زمان انجام فعالیت های سنگین ورزشی، کارهای خانه، و یا ورزش از استفاده از گزپتی خودداری نمایید.
برای نگهداری آن، آنرا در یک پارچه بپیچید و در یک جعبۀ پارچه ای قرار دهید.
همیشه سنگ های قیمتی را بصورت جدا جدا نگهداری نمایید.