نام الماس از کجا آمده است؟

در کتاب تاریخی – مذهبی تورات از الماس به عنوان سخت ترین سنگ جهان بدین گونه یاد شده است:

به دلیل ساختار محکم سنگ الماس، یونانی ها به آن Adamao که به مفهوم “من مطیع می سازم” می گفتند. صفت این واژه آداماس (Adamas) به معنی فنا ناپذیر (تسخیر ناپذیر) گذاشتند. در نهایت ما الماس را با واژه مترادف آن یعنی Diamond می شناسیم. البته اینکه دقیقا در چه تاریخی از این واژه استفاده شد مشخص نیست زیرا در گذشته این لقب متعلق به دومین سنگ سخت یعنی کروندوم همان گروه سنگهای یاقوت یا چیز دیگری نسبت می دادند.

تاریخچه کشف اولین سنگ الماس

اگر بخواهیم سن سنگ الماس در طبیعت تخمین بزنیم به چیزی حدود 3.3 میلیارد سال پیش بر می گردد. الماس از دوران باستان برای انسان شناخته شده بود. هزاران سال پیش در هندوستان، برای اولین بار انسانها سنگ الماس را در ته نشین رسوبات رودخانه ای یافتند. تحقیقات نشان می دهد حجم بسیاری الماس ها اولین معادن جهان در هندوستان یافت می شده. قدمت این معادن به قرن چهارم قبل از میلاد مسیح بر می گردد.

یکی از غنی ترین معادن الماس در هند گلکوندا (GLOCONDA) نام داشت که این نام در گذشته به عنوان نمادی از ثروت بی نهایت بود. البته گفته می شود منبع واقعی الماس در دره کریشنا در هندوستان که حاوی معادن ثانویه سنگ الماس (Placer Deposits) بود یافت شده است.
باستان شناسان مقادیر زیادی از الماس ها را در چشم ها یا بدنه مجسمه های مقدس هندو یافته اند. در افسانه های هندو آمده که الماس کوه نور متعلق به سلطان کارنا بوده که در 6000 سال قبل از پادشاهی آنگا بوده است.

الماس چگونه بوجود می آید؟

الماس ها در روی سطح زمین تشکیل نمی شوند. آنها در دما و فشار بالایی که در بیش از صد مایلی اعماق زمین یافت تشکیل می شوند. کربن در حدود عمق ۱۲۰ تا ۲۰۰ کیلومتری در قسمت بالایی گوشته زمین، در درجه حرارت ۱۳۰۰-۹۰۰ سانتی گراد و در فشار بالا در حدود bar ۴۵۰۰۰ می تواند با کریستالیزه شدن، و به الماس تبدیل شود؛ در غیر این صورت، به گرافیت تبدیل می شود.

بسیاری از الماس های کشف شده از طریق فوران های آتشفشانی با منشا عمیق بصورت مخروطی شکل سطح زمین حمل شده اند. به علت حرکات عمودی کوه زائی یا قاره رزائی این فوران ها در لایه گوشته آغاز شده و سر راه خود، تکه هایی از سنگ های گوشته را کنده و بدون ذوب کردن به سطح زمین منتقل می کنند.

این فورانها حاوی سنگ الماس هایی هستند که در شرایط دما و فشار بالای لایه گوشته زمین ایجاد شده اند. انسانها سنگ الماس را از طریق استخراج سنگ های حاوی گزنولیت یا خاکها و رسوباتی که حاصل از هوازدگی سنگهای الماس دار هستند، به دست می آورند.

مشخصات الماس از نظر شیمیایی

 

الماس یک کانی متشکل از عنصر کربن با نظم ساختاری مکعبی تتراهدرال (Tetrahedral) است. اتم های کربن در گوشه ها و در مرکز این مکعب قرار گرفته اند. به دلیل ساختار پایدار اتم های آن و پیوند قوی کوالانسی دارای بالاترین سختی در کانی ها به مقدار 10 در مقیاس مو می باشد. این مشخصات الماس را برای استفاده در کاربردهای برشی و مقاومتی بسیار مناسب می سازد. ما فقط می توانیم با پودر الماس و یا چیزی مشابه خودش روی آن برش و یا خش بیاندازیم.

از خواص الماس می توان گفت این گوهر در برابر مواد شیمیایی حالت خنثی بوده و فقط اسید سولفوریک کروم دار در حرارت c 200 می تواند آن را به دی اکسید کربن تبدیل نماید! پایداری شیمیایی بی نظیر سنگ الماس در درما و فشارهای بسیار متغیر و هدایت الکتریسیته ضعیف از خصوصیات الماس می باشد. از دیگر مشخصات الماس می توان به فاکتورهایی نظیر وزن به قیراط، پاکی و طیف نوری، رنگ، تراش اشاره کرد که جهت ارزیابی و صدور شناسنامه یک سنگ جواهر الماس مورد استفاده قرار می گیرند و تاثیر مستقیم بر قیمت سنگ مورد نظر دارند

انواع رنگ در الماس

رنگ الماس در تعیین قیمت آن سهم بسزایی دارد. بسیاری از سنگهای قیمتی بر اساس ناخالصی درون خود دارای رنگ خاصی می شوند اما در سنگ الماس اینگونه نیست بلکه غالبا بر اساس نیتروژن موجود و نواقص ساختاری در شبکه بلوری آن بستگی دارد. وجود نیتروژن باعث ته رنگ زرد می شود. وجود کربن در شبکه کریستالین الماس خالص نیز باعث آبی شدن آن.

بلور های الماس در رنگهای مختلفی وجود دارند. البته رنگ متداول آنها سفید و یا سفید متمایل به آبی یا زرد و یا قهوه ای می باشد. در کشور برزیل و اندونزی الماس هایی به رنگ آبی 💎 وجود دارد. الماس ها در رنگهای فانتزی نظیر سبز، قرمز، بنفش، قهوه ای تند، نارنجی، صورتی و زرد سیر بسیار نادرند و غالبا مورد علاقه کلکسیونرها می باشند.

عامل رنگ صورتی در الماس، همانند رنگ قهوه ای است و ما بین این دو رنگ ته رنگ های فراوانی وجود دارد. گاه در یک الماس هر دو رنگ قهوه ای و صورتی دیده می شود. در سال 2013 الماس نادر صورتی رنگ پینک استار را با ارزش بیش از 60 میلیون دلار و با وزن 59.6 قیراط به فروش گذاشته شد.
چنانچه اتم های الماس غنی از هیدروژن باشد به رنگ سبز یافت می شود.

حتی گونه ای سنگ الماس به نام Chameleon ( نوعی آفتاب پرست) وجود دارد که تغییر رنگ می دهد! تغییرات رنگ از سبز خاکستری به زرد روشن است و این تغییر رنگ هنگامی به وجود می آید که الماس به مدت یک روز یا بیشتر در الکل مشتعل با حرارت معادل 200-300 درجه سانتی گراد قرار گیرد،در این صورت الماس برای چندین دقیقه زرد شده و سپس به رنگ سبز خاکستری پایدار خود تبدیل می گردد.

یکی از بزرگ ترین الماسهای Chameleon به رنگ سبز و با تراش قلب 32.28 قیراط وزن دارد. الماس نارنجی رنگ همانند سبز و قرمز جزء نادرترین رنگ های فانتزی می باشند. امروزه الماس های قرمز از معدن Argyle استرالیا بدست می آید و برلیان های نارنجی رنگ خالص، احتمالا نادرترین رنگی است که تاکنون یافت شده است.

درجه بندی رنگهای الماس

بر اساس توافق بین المللی درجه بندی رنگ الماس از سفید تا سفید متمایل به زرد درجه بندی شده است. امروزه می دانیم که برخی اختلافات در تشخیص رنگ الماس مربوط به رنگ آنها نیست، بلکه در پدیده فلورانس موجود در آنهاست. کریستال های الماسی که به رنگ ریور (River) مشهورند به رنگ سفید مایل به آبی می باشنداما افرادی که تجربه در تشخیص رنگ برلیان دارند ممکن است آنها را سفید متمایل به زرد نیز ببینند.

رنگ زرد فقط درصدی از رنگ را شامل می شود و به اصطلاح ته رنگ است. الماس های زرد رنگ دارای ارزش کلکسیونی هستند و رنگ آنها “فانتزی” نامیده می شود. رنگ بلور الماس با حجم آن رابطه مستقیم دارد و هرچه بزرگتر باشد رنگ بهتری ارائه می دهد. سازمان جواهر شناسی آمریکا (GIA) سیستمی منطقی و ساده برای تفکیک رنگهای موجود در نگین های برلیان پیشنهاد کرده که با حروف D شروع و به X هاطمه می یابد.

تراش برلیان الماس

برلیان نوعی از تراش سنگ است که موجب درخشندگی و جلای بیشتر می شود. حتی اگر سنگ الماس دارای کیفیت و رنگ خوبی باشد باز هم یک تراش بد می تواند الماس را بی کیفیت جلوه دهد. حین تراش الماس بین 60 تا 70 درصد از وزن آن کاهش می یابد. جالب است بدانید که حدود هشتاد درصد الماس های جهان برای تراش مناسب نیستند.

در قرن 14 میلادی برای اولین بار سنگ الماس تراش داده شد. اولین تراش الماس جلا دادن سطوح طبیعی در فرم اوکتاهدرون بود که به علت شکل آن به تراش نوک تیز مشهور بود. این نوع تراش، شروعی برای تلاش های رسیدن به حداکثر درخشندگی و جلا برای تراش های مدرن امروزی بود. قسمتهای مختلف یک سنگ تراش خورده عبارتند از: