سنگ لاجورد

هزاران سال است که از لاجورد به عنوان سنگ قیمتی و تزیینی استفاده میشود .
این سنگ از اوایل سده 7 قبل میلاد از افغانستان استخراج شده و سپس از مناطق دیگری نظیر ارمنستان ، پاکستان و مناطقی در افریقا نیز بدست آمده است .
ماسک تدفینی فرعون باستانی مصر ، شاه توت ، به این سنگ آراسته شده بوده است
این سنگ تاریخی ، نام خود را وامدار رنگش است .
کلمه لاتین لاپیزlapiz به معنی سنگ بوده و کلمه lazaward در عربی و فارسی هم از واژه لاتین گرفته شده اند .
در مناطق دیگر دنیا ، رنگ آبی از کلمه لاپیز گرفته شده است مانند کلمه انگلیسی Azur در ایتالیایی Azzurr در لهستانی Azu در اسپانیایی azul و رومانیایی Azuriu .

امروزه سنگ لاجورد یکی از مهمترین سنگ ها آبی مات در دنیاست .
لاجورد ، در طی مراحل زمین شناسی به صورت مرمر کریستالی است و به خاطر ترکیب آن ، بیش از اینکه یک کانی باشد ، یک سنگ محسوب می شود .
این سنگ اساسا ازآزوریت تشکیل می شود در حالیکه ترکیبات مابقی آن از سودالیت ، کلسیت ، پیریت و دیگر مواد معدنی مکمل می باشد .
رنگ این سنگ در اثر نوع ترکیبات موجود در آن به وجود آمده است .

تشخیص لاجورد

لاجورد در تعریف آن سنگی از ترکیب 25 – 40 درصد آزوریت، کلسیت و پیریت است .
این سنگ یک سیلیکات فلدسپاتی بوده که به دسته سودالیت ها متعلق است .
از دیگر ترکیبات اندک دراین سنگ می توان به آژیت ، دی اکسید استاتیت ، میکا و هاینیت اشاره کرد .
این سنگ به راحتی با سنگ های آبی مات دیگر مثل آزوریت و سودالیت اشتباه می شود ولی آزوریت هم درجه سختی کمتری دارد و هم رنگ تیره تری دارد .

همچنین سودالیت نیز در قیاس با لاجورد دارای رنگ کمرنگ تر ودانه های آن به مرغوبیت لاجورد نیستند .

خرید و ارزشگذاری لاجورد

حدود 6000 سال پیش قدیمی ترین بقایای لاجورد در مناطقی ازکوه های واقع در افغانستان کشف شدند .
امروز ، این کشور برای تولید لاجورد بسیار مرغوب و مهمترین منبع آن شهرت جهانی دارد .
از دیگر مراکز تولید این سنگ می توان به آنگولا ، آرژانتین ، کانادا ، شیلی ، هند ، ایتالیا ، میانمار ، روسیه ، پاکستان و امریکا اشاره کرد

رنگ لاجورد

بااینکه نام انگلیسی لاجورد، سنگ آبی است ، رنگ آن می تواند بین آبی سبز کمرنگ تا سبز آبی متوسط و تیره متغیر باشد .
رنگ آبی آن به خاطر عناصر رنگی گوگردی در آن است .
بهترین انواع آن سنگ هایی هستند که رنگ در آنها یکنواخت و بدون هیچی رگه ای از کلسیت ها باشد
(البته دیده شدن مقادیر لکه پیریت طلا به صورت لکه در آن قابل قبول است ) مقدار زیاد پیریت در این سنگ سبب افزایش رنگ سبز می شود
در حالیکه کلسیت می تواند ماده ای غالب در ترکیب بوده و رنگ آبی کمرنگ تری را باعث می شود .
لاجورد های گرانقیمت آندسته از سنگ ها هستند که رنگ یکنواخت دارند ، دارای اندکی پیریت یا کلسیت هستند و یا به رنگ بنفش – آبی هستند .
این چنین لاجورد هایی معمولا به ایرانی و یا افغانی معروفند .
لاجورد معمولا به همراه صفاتی چون نام مناطقی مانند لاجورد شیلی و … می آید .
این صفات لزوما به معنی این نیستند که این سنگ به آن منطقه تعلق دارد بلکه به رنگ آن برمی گردد به این معنی که مثلا لاجورد شیلی دارای رنگ سبز دارای اثرات کلسیت زیاد می باشد .

شفافیت و درخشش لاجورد

سنگ لاجورد سنگی مات است که دارای مقادیر پیریت و کلسیت است .
وقتی که این سنگ پولیش می شود ، درخشش شیشه ای و یا روغنی به خود میگیرد .

برش و شکل لاجورد

این سنگ در اشکال و برش های مختلفی می آید .
بیشتر به صورت منحنی برای استفاده در انگشتر ، دستبند ، گردنبند و یا به صورت گلدان یا مجسمه حکاکی شده ظاهر می شود.
از دیگر اشکال رایج آن می توان به گرد ، کروی و بیضی و اشک اشاره کرد .

فرآوری لاجورد

این سنگ عموما مورد عملیات و فراوری قرار نمی گیرد.
بااین وجود برای ایجاد رنگ آبی بهتر برخی از آنها را رنگ می کنند .
برای استحکام و دوام بیشتر انواع رنگ شده آنها را با موم یا پلاستیک می پوشانند .
لاجورد را می توان در انواع مصنوعی به نام لاجورد گیلسون Gilson Lapiz و یا جاسپر رنگ شده را به نام لاجورد سوییسی Swiss Lapis پیداکرد.

خواص سنگ شناسی لاجورد

فرمول شیمیایی : Na6Ca2[S،SO4،Cl2)2lAl6Si6O24] سیلیکات آلومینیوم کلسیم سدیم
ساختار کریستالی : مکعب و متراکم
رنگ : سبزآبی – آبی -بنفش
سختی : 5-6
ضریب شکست : تقریبا 1.5
تراکم ( دانسیته ) : 2.5-3
کلیواژ یا برگوارگی(تمایل سنگ برای شکستگی در امتداد یک جهت ترجیحی در سطوح موازی ) : نامشخص
شفافیت : مات
شکست نور : ندارد
درخشش :شیشه ای
حالت فلورسانس : قوی : سفید ، نارنجی ، مسی

سنگ ها مشابه یا مرتبط به لاجورد

این سنگ به دلیل مجاورتش با تعداد زیادی عناصر دیگر مثل کلسیت ، پیریت ، سودالیت و هاینیت ، با سنگ های زیادی در ارتباط است .
این سنگ از لحاظ ظاهری به سودالیت ، آزوریت ، فیروزه ، پیترسیت ، کارویت و عقیق مشابهت دارد .

اسطوره شناسی ، متافیزیک و خواص درمانی کریستال لاجورد

لاجورد در تاریخ سنگ شناسی ازجمله پیشکسوتان سنگها به شمار می آید به طوریکه در دوره های پیش از تاریخ از آن در زیورالات استفاده می کردند .
در قرون میانی ، از محبوبیت زیادی برخوردار شد و از آن به عنوان رنگدانه برای تولید رنگ اولترامارین در نقاشی و رنگرزی پارچه ها استفاده شد .

ایده هایی برای طراحی زیورالات بااستفاده از لاجورد

برای هزاران سال ، سنگ لاجورد به خاطر رنگ آبی خاصش از جمله گنجینه های ارزشمند به شمار رفته است .
این سنگ به راحتی پولیش می شود و می تواند هم توسط آقایان (دکمه سردست و سنجاق کروات وحلقه ) و بانوان استفاده شود .
برش آن هم به صورت منحنی ، هم مهره ای و هم قطعات کوچک می باشد .
کاربرد این سنگ فقط به صورت برای استفاده در زیورالات نبوده و به همراه حکاکی بر روی آن برای لوازم کاربردی و تزیینی هم مورد استفاده قرار گرفته است .

برخلاف قیمت ارزان آن ، می توانیم آنرا در طراحی زیور آلات بر روی طلا و به همراه الماس در خط طراحی طراحان بسیار جدید ببینیم .
امروزه آنرا برای استفاده در سنجاق سینه و مجسمه حکاکی میکنند زیرا هم از لحاظ قیمت قابل خرید است و هم در قطعات بزرگ در دسترس است .
سنگ لاجورد سنگی است که در همه دوران ها از آن استفاده شده و می شود.