زمرد به رنگ سبز با دامنه ای از سبز مایل به زردرنگ تا سبز مایل به آبی رنگ دیده می شود اما شایسته ترین رنگ آن اشباع شده از سبز سیر خالص با تُن رنگی تیره هست . این گونه رنگ چه بسا درصورتی که ناخالصی آن دوچندان باشد از نوع سبز روشن آن گران بها تر خواهد بود. زمرد روشن ارگانیک که یکیاز چهار گوهرسنگ گرانبهاست و با رنگ سبز زیبایش بایقین مشهورترین عضو خانواده بریل است .
دیگر رنگهای بریل هم بها گوهری داراهستند مثل آکومارین ( آبی رنگ ) , هلیدور و بریل طلایی ( رنگ زرد ) , مورگانیت ( صورتی ) , بیگسبیت ( قرمز رنگ ) و گوشنیت ( بیرنگ ) . رنگ سبز عمیق زمرد وام دار حضور اندازه ناچیزی از فلزات رنگ زا کرومیوم و یا این که وانادیوم است . تا پیشین از سال 1963 میلادی تصور میشد که رنگ سبز آن صرفا بخاطر وجود کروم است تا اینکه معدنی از آن در برزیل یافت شد که وانادیوم هم در آن تماشا میشد . همان طور که ملاحظه می کنید تفاوت یشم و زمرد در فاکتورهای مختلف است.
زمردها وقتی برش و صیقل داده شوند درخشندگی شیشه ای دارند.
با وجود اینکه شفافیت آنها از درخشان تا مات متغیر است، نمونه های درخشانش بیشتر ارزش خواهند داشت.
شفافیت بسیار مهم است اما ناسرگی موجود در زمرد بیشتر از سایر جواهرات است. برخلاف سایر اعضای گروه بریل زمردها ناسرگی زیادی دارند.
البته وجود آنها را نباید یک ویژگی منفی دانست زیرا در سایر سنگ های جواهر نیز یافت می شوند.
این ناخالصی ها بخشی از هویت سنگ هستند و نشانگر اصل بودن زمرد محسوب می شوند
شفافیت زمرد را می توان با چشم دید و مانند الماس نیازی به 10 برابر بزرگنمایی نیست.
اگر زمردی دارای ناسرگی قابل رویت با چشم غیرمسلح نباشد، مشکلی ندارد.
سنگ های این چنینی بالاترین قیمت را دارند به ویژه اگر در درجه رنگ ایده آل باشند.
معمولا زمردها به شکلی برش داده می شوند که مخصوص خود این دسته یعنی برش زمردین است. برش زمردی یک برش پلکانی به شکل مستطیل یا مربع با گوشه های بریده شده است.
این سبک برش زیبایی و رنگ سنگ را چندبرابر می کند و در عیم حال از مقاومت مکانیکی و فشار داخلی سنگ هم محافظت می نمایند. زمردها در اشکالی مانند گلابی، بیضی و دایره هم برش داده می شوند. موادی که در درجات پایین تر قرار دارند معمولا به صورت دانه ای و مهره ای برش داده می شوند.
مواد شفاف و درخشان به گونه ای برش داده می شوند که شفافیت شان چندین برابر شود.
آماده سازی زمرد
روغن زدن یکی از متداول ترین روش های آماده سازی زمرد است و در بیشتر مواقع در همان معدن انجام می شود.
اصطلاح روغن زدن به معنی قراردادن زمردها در روغن بی رنگ یا رزین است تا رنگ، شفافیت و مقاومت را تقویت کند.
این کار معمولا از طریق یک حفره ایجاد می شود تا به نفوذ مواد کمک کند. روش های غیراستاندارد هم استفاده از روغن های رنگی و رزین هایی مانند اپوکسی است.
با استفاده از این روش ها ظاهر لعل بهتر می شود اما در هنگام تمیز کردن باید بسیار مراقب بود.
بخارشور، محلول و تمیزکننده های فراصوتی می توانند روغن را پاک کنند و بدین ترتیب ناسرگی ها پدیدار شوند.
از آنجایی که زمرد را می توان با روغن زدن مجدد نگهداری کرد، آسسیب به آنها موقتی است.
همانند الماس ها، زمردهای شفاف تر هم قیمت بیشتری دارند. ولی شباهت فقط در همین سطح است. الماس ها درجه شفافیت دارند که بر اساس آن قیمت آن ها تایین می شود. ولی در مورد زمردها چنین چیزی وجود ندارد.
تفاوت بزرگ دیگر این است که در 99% زمردها بر خلاف الماس ها انتظار می رود آلودگی هایی (نقص هایی که درجه شفافیت را پایین می آورند) وجود داشته باشد. در واقع وقتی آلودگی وجود نداشته باشد، طبیعی بودن زمرد زیر سوال می رود.
قیراط (عیار)زمرد
هر چه بزرگتر، بهتر! درست نیست؟ در این مورد نه! وزن قیراط به تشخیص قیمت یک زمرد کمک می کند. یک زمرد 4 قیراطی گرانتر از یک زمرد 1 قیراطی است، اما تمام ویژگی های دیگر این دو یکسان است.
اما قیراط در قیمت گذاری الماس ها بر خلاف زمردها نقش بسیار مهم تری دارد. در زمردها ما اول به دنبال رنگ سپس شفافیت و برش و در آخر قیراط هستیم.
متخصصان زمرد معتقدند که خریدن یک زمرد کوچک با کیفیت رنگ عالی بسیار بهتر از خرید یک زمرد بزرگ با کیفیت رنگ ضعیف است. فراموش نکنید که تفاوت قیمت بسیار زیادی وقتی به 1 قیراط می رسید وجود خواهد داشت، جون تقریبا 5 تن خاک و سنگ برای رسیدن به این 1 قیراط برداشته شده است.