شفقناافغانستان–کشور افغانستان از این توانایی برخوردار است تا به دومین منبع تولید زمرد، دومین سنگ گرانبها پس از الماس، در جهان تبدیل شود.
یک غرش از اثر انفجار در معدن کوه های هندوکش به صدا در آمد. این صدا در عمق شصت متری سوراخی طنین افگند که «احمد جاوید» ۲۲ ساله برای استخراج زمرد سبز در نزیکی خنج، یک قریه از ولایت پنجشیر افغانستان در آن مشغول بکار است.
در حالیکه سایر افغان ها به کشت مواد مخدر و شاهدانه برای زندگی شان رو آورده اند، اهالی پنجشیر که زمین محدود برای برزگری دارند، کوشیده اند، توسط استخراج زمرد از سنگ های کوه های دره پنجشیر از فقر بیرون شوند.
معادن زمرد افغانستان در دره پنجشیر و در دل کوه های هندوکش در ۱۰۰ کیلومتری شمال شرق کابل، در ارتفاع ۳ تا ۴ هزار متری زمین قرار دارند و تنها با پای پیاده می توان به آنها دسترسی داشت.
در دره پنجشیر تا اکنون ۱۷۲ معدن سنگ زمرد، دومین سنگ گرانبها پس از الماس وجود دارد که برای اولین بار در سال ۱۹۷۰ توسط یک زمین شناسی روس کشف شدند.
صبح روز بعد احمد جاوید بیل و سکنه زده و سنگ های فروریخته را با دست کنار زدند. همانطور آنها یک رگهً را تعقیب کردند که امیدوار بودند، آنها را به سنگ سبزی که می جستند، رهنمایی کند. این بار آنها بدون نتیجه ماندند. نومید ولی بدون اینکه از پا بنشینند، معدن چینان از سراشیبی سنگی که بطرف کلبه آنها منتهی می شد، پائین شدند.
زمانیکه طالبان در سال ۲۰۰۱ در افغانستان سقوط کردند، جاوید مصروف حفظ قران در یک مدرسهٌ محلی بود و درمعدن هم کار می کرد. او که خسته از معدن کاری در شش سال اخیر بود، خواست کشور را قانونی یا غیر از ان ترک کند تا یک زندگی خوبتر را بیابد. اما خانواده مانع وی شدند.
کارگران در این کار خطرناک دو چند سهم بدست می آورند. شرکای مضارب آنها سهم واحدی را بدست می آورند و حکومت خواهان ۱۵ فیصد این سود است. این یک مزد حیاتی به مقایسه مزد کارمندان ملکی می باشد که ۶۰ دالر در ماه است، ولی نسبت به هزینهٌ پرواز به خارج از کشور کم است.
قیمت زمرد در افغانستان توسط راه ها نسبت به نوت های کاغذی سنجیده می شود. «برهان امین» ۵۶ ساله شریک جاوید که سال ها معدن کاوی نیروی کاری او را تحلیل برد بود، اکنون به عوض مصروف شدن به کار شاقهٌ سنگ کاوی، برای همکاران خود که از خاک پوشیده بودند، برنج، نان، گوشت و چای آماده می کرد. با وجود کار سبک گاهی او احساس مریضی شدید می کرد. او گفت: من اکثراً مریض هستم.
سود اصلی تجارت زمرد افغانستان که بیشتر از طریق پاکستان و هند به خارج صادر می شود، به جیب مافیای این تجارت می رود که سالانه به ۱۵۰ میلیون دالر می رسد، اما درصورتی که این صنعت به شیوه مسلکی به پیش برده شود، در حدود ۱ میلیارد دالر نصیب دولت خواهد کرد.
آنچه زمرد افغانستان را غیر معمول می سازد، شفافیت بسیار خوب آن است. اغلب زمردها حتی زمردهای با کیفیت، دارای ترک های سطحی هستند، ولی زمرد افغانی معمولاً به طور فوق العاده ای تمیز است و با وجود اندازه کوچک از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است.