کروندوم به خودی خود تقریبا بی رنگ است و عامل رنگ دهنده در روبی عنصر کروم است و همانطور که قطعا دیده اید سایه هایی قهوه ای رنگ در یاقوت سرخ وجود دارد دلیل آنها مقدار بسیار کمی از فلز آهن در ترکیب شیمیایی آنها است. تقریبا در هر معدنی یک نوع رنگ روبی مختص خود را دارد و فرمول خاصی برای تعیین رنگ آن بر اساس مکان وجود ندارد.

معمولا پراکندگی رنگ در سرتاسر نقاط روبی متفاوت است و لکه های قرمز یا نوارهایی در آن مشاهده می شود. بهترین رنگ روبی رنگ قرمز خالص است که به “خون کبوتر” معروف است. اصطلاحاتی رایج در بازار جواهرات مانند یاقوت برمه یا یاقوت سرخ سیامی در واقع بخاطر کیفیت بالای رنگ آن است نه به خاطر مکان استخراج آن.

انواع درجه رنگهای یاقوت از خونی غلیظ و تیری تا روشن

ارزش دو یاقوت هم وزن بیست قیراطی در بهترین کیفیت (سافیر کشمیر یا روبی برمه) با نمونه یاقوتی به همان مشخصات کانیایی ولی در بدترین کیفیت گوهری (مانند برخی یاقوت های هند و آفریقا) می توانند تا ده هزار برابر تفاوت داشته باشد، گوهر اولی قیراطی 20 هزار دلار و دومی کمتر از دو دلار!

روش استخراج روبی

یاقوت سرخ را می توان از شکافها و کانال های بسیار ریز و حفره های کوچک همانند سایر کانی های دیگر پیدا کرد. استخراج این سنگ از معادن ذخیره اولیه از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست و ترجیحا به صورت ابتدایی و از طریق معادن ثانویه رسوبی استخراج می شود. این روش قدیمی صدها سال است که از طریق شستن شن و ماسه های رسوبی کف رودخانه جهت یافتن این گوهر انجام می شود.

منابع و معادن سنگ یاقوت سرخ در جهان

ذخایر مهم یاقوت در برمه، ویتنام، تایلند، پاکستان، سریلانکا و تانزانیا می باشد که از بین آنها مهمترین ذخایر معدن موگوک (Mogok) در برمه است. در این معدن لایه های رسوبی حاوی یاقوت قرمز در عمق چند متری زمین و گاهی 8 متر قرار دارند. از بین یک درصد از یاقوت های سرخ استخراج شده جهان که برای استفاده در جواهرات کاربرد دارند آنهایی هستند که دارای رنگ بسیار نفیس “سرخ خون کبوتر” می باشند. در حین استخراج یاقوت سرخ ممکن است کانی هایی نظیر بریل، تورمالین، یاقوت کبود، اسپینل، توپاز، زیرکن، مون استون، گارنت و کیانیت همراه آن یافت شود.

معادن سنگ یاقوت سرخ میانمار (برمه)

دو معدن موگوک و هسو دارای برمه دارای معروف ترین منبع روبی در طول تاریخ از نظر کیفیت می باشند که جهت توصیف رنگ آنها از واژه “خون کبوتر” استفاده می کنند. در معادن تایلند و کامبوج کمتر این سرزندگی و ویژگی فلورانس رنگ سرخ دیده می شود. خواص یاقوت سرخ این منطقه به دلیل کیفیت رنگ بالای خود نیر بسیار قوی می باشد.

معادن سنگ یاقوت سریلانکا

بیشتر ذخایر روبی سریلانکا در جنوب غربی این جزیره و در منطقه راتناپورا (Ratnapura) قرار دارند. معادن روبی این منطقه بسیار با کیفیت است و رنگ آنها بصورت قرمز روشن و صورتی می باشند. البته در این سنگها ته رنگ ارغوانی نیز دیده می شود که با فرآوری حرارتی از بین برده می شود. نگین های بالای 5 قیراط این روبی ها بسیار خوش رنگ و گران قیمت هستند. در رودخانه های این منطقه هنوز جستجوی این گوهر ادامه دارد.

معادن سنگ یاقوت سرخ تایلند

در دهه 1970 تا 1980 تایلند تامین کننده اصلی یاقوت بوده است که امروزه به دلیل مسائل سیاسی و استراتژیک در بازار بسیار کم اند. یاقوت سرخ تایلند معمولا دارای رنگ قرمز تیره و سایه قهوه ای رنگ هستند. کمیابی روبی در معدن موگوک برمه موجب شد تا کارشناسان در ماسه سنگ و خاک رس منطقه چانتابوری (Chantaburi) در جنوب شرقی بانکوک دوباره به استخراج این سنگ امیدوار شوند.

معادن سنگ یاقوت تانزانیا

چندین دهه است که در این کشور روبی هایی با ارزش به همراه سافیر آبی و رنگهای دیگر در معادن ثانویه بدست می آید. کریستال هایی تا ده قیراط از این منطقه پیدا شده که رنگی سرخ زنده با ته رنگ آبی دارند. علی رغم حالت معمول، سنگ مادر روبی های تانزانیا سنگ بازالت نمی باشد.

مشهورترین و بزرگترین یاقوت های سرخ جهان

گرانترین یاقوت سرخ جهان Sunrise ruby

در 13 می 2015 یاقوت کمیاب و بینظیر Sunrise (طلوع خورشید )، یک جواهر دیدنی از مجموعه خصوصی کارتیه در حراج ژنو Sotheby، به مبلغ 30.420.000 دلار فروخته شد که تاکنون این رکورد بی رقیب مانده است.