بر طبق رنگ آندرادیت ها به سه گونه تقسیم بندی می شود
۱– سنگ گارنت ملانیت (Melanite)
سنگ گارنت ملانیت که نوعی آندرادیت سیاه رنگ است که به عنوان بدل الماس استفاده می شود. سنگهای سیاه در صنعت جواهر بسیار نادر بوده که ملانیت یک نمونه مشهور از این نظر می باشد. تیتان موجود درآن با ترکیبات آهن جایگزین شده و رنگ سیاه را به وجود می آورد.
۲– سنگ گارنت توپازولیت (Topazolite)
سنگ گارنت توپازولیت نوعی آندرادیت است که به رنگ های زرد تا زرد قهوه ای دیده میشود. به دلیل تشابه خود با سنگ توپاز، توپازولیت نامیده می شود.
۳– سنگ گارنت دمانتوئید (Demantoid)
سنگ گارنت دمانتوئید که نوعی آندرادیت سبز رنگ، با جلای الماسی است و یکی از کمیاب ترین و ارزشمندترین انواع خانواده گارنت در جواهرات قیمتی است. نام آن برگرفته از dutch demant به معنای الماس می باشد.
در کوهستان اورال در روسیه مرکزی برای نخستین بار یافت شد و با برش برلیانی خود در میان مردم و طراحان جواهر و کلکسیونرها محبوبیت یافت. مهمترین ذخایر برای دمانتوئیدهای باکیفیت کوه های اورال است. همچنین در زئیر و کره یافت می شود، اما با کیفیت پائین تر. در ایران نیز مقادیر کمی از آن یافت می شود.
سنگ گارنت گروسولار (Grossular)
سنگ گارنت گروسولار که سنگی مات و غیر شفاف است وبه علت شبیه بودن به نوعی انگور فرنگی به نام Gooseberries به این اسم شناخته شده است. رنگهای زرد، نارنجی، سبز و حتی بی رنگ نیز یافت می شود. استفاده از آن در جواهرات کم است ولی انواع با کیفیت و نیمه شفاف آن می توانند یک جواهر محسوب شوند.
سه نوع گروسولار وجود دارد
۱– سنگ گارنت ساووریت (Tsavorite)
سنگ گارنت ساووریت که اولین بار سال ۱۹۶۷ در پارک ملی تساو (Tsavo) کنیا یافت شده و رنگ آن از سبز تیره تا سبز روشن بوده و نوع سبز پر رنگ آن در جواهرات به دلیل رنگ، پاکی و شانس کمتر شکسته شدن در تراش دارای ارزش بالا و رقیب زمردهای باکیفت است. عامل رنگ دهنده در آن وانادیوم و کروم است. این گونه در کنیا، پاکستان، تانزاینا و دیگر نقاط جهان یافت شده است.
۲– سنگ گارنت هسونیت (Hessonite)
سنگ گارنت هسونیت که به نام سنگ Cinnamon یا دارچین نیز نامیده شده و به رنگ های قهوه ای تا نارنجی رنگ دیده می شود. در سریلانکا، برزیل، کانادا، روسیه و آمریکاو گروسولر گارنت سبز در تانزانیا و مقداری در کنیا وجود دارد. نمونه های پاک آن از سریلانکا بدست آمده که مورد توجه کلکسیونر ها می باشد.
۳– هیدروگروسولار (Hydrogrossular)
سنگ گارنت هیدروگروسولار که نوعی گروسولار سبز رنگ یا صورتی با سختی پایین تراز گارنت های دیگر دارای آب هیدروکسید در شبکه کریستالی، غیر شفاف و مات به صورت توده فشرده یافت می شود. یه دلیل شباهت با کانی یشم سبز آن را “تراسوال جید” می خوانند. این کانی بیشتر در سنگهای متافورمیک در آفریقای جنوبی، نیوزلند و آمریکا یافت شده است.
لوکو گارنت (Leuco Garnet)
لوکو گارنت بی رنگ و مات در کانادا و مکزیک بوده و اهمیتی در صنعت جواهرسازی ندارد.
گستردگی جغرافیایی سنگ گارنت
وسعت انواع این گوهر در دنیا بسیار فراوان است و می شود گفت که تقریباً در هر ناحیه ای از دنیا می شود نوعی از سنگ گارنت(garnet) را یافت اما نوعی از این سنگ که در صنعت جواهر با ارزش اند فقط در مناطق محدودی از دنیا یافت می شود. نوع آلماندین زینتی در بخش های شمالی هند، سریلانکا، استرالیا، ماداگاسکار، پاکستان، برزیل و آمریکا یافت می گردد.
استخراج سنگ گارنت(garnet) در نواحی مختلفی از کشور خودمان هم انجام گرفته است که غالبا کاربردی برای جواهر سازی ندارند. از مهمترین مناطق دارای سنگ گارنت مخصوصا نوع گارنت ارزشمند دمانتوئید در کشور در شیست های میکادار کوه های خلج مشهد، همچنین در منطقه کوه گبری رفسنجان و در مسیر جاده همدان – ملایر، و همینطور در دره شاهسون ملایر گرانت یافت میشود که اندازه شان به اندازه دانه های انار می باشد.
خصوصیت جسمی سنگ گارنت
سختی سنگ گارنت ۶٫۵ تا ۷ می باشد. جلای این گوهر شیشهای تا صمغی می باشد. رنگ های این سنگ متفاوت است و این تفاوت به ترکیب شیمیایی شان وابسته است. این سنگ اکثرا قرمز رنگ است اما به رنگ های دیگری چون قهوهای، زرد، سفید، سبز و سیاه هم یافت میشود. رنگ خاکه این سنگ سفید می باشد و کانی هایی شفاف تا نیمه شفاف اند.
تراش مناسب برای سنگهای گارنت
تنوع زیاد در سنگ گارنت(garnet) حتی باعث شده که تراش هرنوع از آنها نیز متفاوت شود. به عنوان مثال از آنجایی که رنگ سنگ گارنت آلماندین قرمز بسیار تیره است قسمت پایین نگین آن را تهی می کنند تا روشن تر شود. در برخی از آلماندین ها ناخالصی های سوزنی شکل روتیل نیز مشاهده شده است.
معمولا نگین های این کانی را صفحه دار، دانه های تسبیح، کابوشن و کنده کاری شده روی نقاشی های برجسته استفاده می کنند. بیشتر گارنتهای سبز و یا آنهایی که دارای نگین های بسیار ریز می باشند غالبا همراه بستر برای استفاده کلکسیونی نگهداری می شوند.
موارد استفاده ازسنگ گارنت
گارنت(garnet) شفاف به دلیل زیبایی و چشمنوازی آن در تولید سنگهای قیمتی کاربرد دارد؛ ولی انواع مات آن به علت استحکام و زبری، در تولید سمباده و همچنین تولید فیلتر تصفیه آب استفاده میشود. همچنین به عنوان ساینده اصلی در عملیات بلاست برای آمادهسازی سطح فولاد ضدزنگ قبل از رنگ آمیزی صنعتی به کار میرود.
تاریخچه سنگ گارنت
این گوهر قدمتی ۵۰۰۰ ساله دارد، این سنگ از دیرباز برای آدمیان گوهری شناخته شده بوده و برایشان ارزش بسیار زیادی داشته است. مصریان از حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد حضرت مسیح از آن به عنوان جواهر استفاده می نمودند.
کمله گارنت (garnet)را ابتدا برای سنگ های قرمز پیروپ – آلماندین استفاده می کرده اند اما در حال حاضر نام کل گروه می باشد. این سنگ تاریخچه ای بسیار قدیمی در عقاید مذهبی و اسطوره ها دارد که از کتاب کهن تورات تا زمان اسطوره های یونانی را در بر می گیرد. از گذشته تا به حال رنگ پر کاربرد آن در جواهرات سرخ تیره بوده است طبق آن عقاید تنها رنگ این سنگ همین رنگ می باشد. استفاده از این سنگ در صنعت جواهر قدمتی بسیار تاریخی دارد تا حدی که بعضی از مردم اعتقاد داشته اند که طلسم این سنگ سبب می شود شخصی که لباسی از این گوهر پوشیده است، از ظلمات و بدی ها دور بماند.
بوهمیا ، که اکنون بخشی از چکوسلاواکی است ، زمانی منبع عظیم گارنت (garnet)بود و در یک زمان ، برش ، جلا دادن و نصب گارنت ها صنعت مهمی در آن کشور بود. بسیاری از قلعه ها و کلیساهای بوهمی دارای فضای داخلی باشکوه و تزئین شده با گارنت داشتند. گارنت های بوهمی حتی امروزه نیز مشهور هستند که به خاطر سنگ های کوچک اما زیبا که نزدیک به یکدیگر شبیه دانه های یک انار هستند شناخته شده اند. جواهرات گارنت هنوزهم در جمهوری چک یافت می شود .
[html_block id=”28290″]