نام زمرد به چه معناست؟

زمرد به معنای سبز است و نام آن از واژه یونانی “اسماراگودس (Smaragdos)” گرفته شده که برخی نیز می گویند از زبان فارسی نشات گرفته شده است. در گذشته کلیه بلورهای سبز رنگ را زمرد می خواندند

سنگ زمرد با جنس سیلیکات آلومینیوم و بریلیوم و از نوع سبز بریل با سختی 7.5 – 8 در مقیاس موس می باشد. این گوهرسنگ در کلمبیا، برزیل، روسیه و افغانستان یافت می شود.

مشخصات کانی شناسی زمرد چیست؟

سنگ زمرد یک کانی با سختی 7.5 تا 8 در مقیاس موس (Mohs) و وزن مخصوص 2.68 تا 2.78 است و از این نظر استحکام آن سخت تر از کریستال کوارتز می باشد. از نظر شیمیایی نیز با ترکیب شیمیایی Be3Al2(SiO3)6 حاوی 67% سیسلیس، 19% آلومینیوم و 14% بریلیوم بعلاوه عناصر آلکالی می باشد. بیشتر بلورهای آن دارای ناخالصی، ترکهای داخلی، کانی های میهمان و مایعات، حباب های گاز بوده و رنگ سنگ در صورت افزایش آنها مات می شود. گوهرشناسان این ناخالصی ها را “Jardin” یا باغچه می نامند. این ویژگی ها به ما کمک می کند تا بوسیله ابزار گوهرشناسی زمرد اصل را از نوع بدل و مصنوعی تشخیص دهیم.

نحوه تشکیل و استخراج زمرد چگونه است؟

شکیل بلور زمرد فرآیندی آهسته و طولانی است همانند کانی های دیگر این گوهرسنگ نیز از مواد مذاب درون زمین و تحت فشار و حرارت بالا بوجود می آید که می توان آنها را در گرانیتها، پگماتیت ها (پسمانده ماگما)، شیست ها و نهشته های آبرفتی پیدا کرد. برعکس یاقوت کبود و یا روبی، اهمیت استخراج زمرد در معادن ثانویه (معادنی که نیاز به حفاری و عملیات هزینه بر دارند) پایین بوده و غالبا از ذخایر اولیه (ذخایری که معمولا در سطح و با وسایل ابتدایی می توان استخراج کرد) در شیارها، رگه و شکافها صورت می گیرد و مستقیما از سنگ میزبان حاوی آن انجام می شود.

رنگ زمرد چگونه است؟

سنگ زمرد به رنگ سبز با دامنه ای از سبز مایل به زرد تا سبز مایل به آبی دیده میشود ولی بهترین رنگ آن اشباع شده از سبز سیر خالص با تُن رنگی تیره می باشد. این نوع رنگ حتی چنانچه ناخالصی و پاکی آن زیاد باشد باز هم از نوع سبز روشن ولی شفاف آن با ارزش تر است. زمرد شفاف طبیعی که یکی از چهار گوهرسنگ گرانبهاست و با رنگ سبز زیبایش بی شک مشهورترین عضو خانواده بریل است. دیگر رنگهای بریل نیز ارزش گوهری دارند مانند آکومارین (آبی)، هلیدور و بریل طلایی (زرد)، مورگانیت (صورتی)، بیگسبیت (قرمز) و گوشنیت (بیرنگ). رنگ سبز عمیق زمرد مدیون حضور مقدار ناچیزی از فلزات رنگ زا کرومیوم و یا وانادیوم است. تا قبل از سال 1963 میلادی تصور می شد که رنگ سبز آن فقط بخاطر وجود کروم است تا اینکه معدنی از آن در برزیل یافت شد که وانادیوم نیز در آن مشاهده می شد.

پدیده های خاص نوری در سنگ زمرد

گاها دیده شده بعضی زمرد های یافت شده در معادن دارای روتایل هایی سوزنی شکل یا خطوط و اشکالی (تراپیچ ) گونه هستند.

پدیده چشم گربه در زمرد

یکی از پدیده های نوری کمیاب وجود سوزنی شکل هایی در یک جهت اند که باعث به وجود آمدن پدیده نوری چشم گربه (cat’s eye) اند. این زمرد های خاص با این پدیده کمیاب بوده و به نسبت قیمت بالاتری به نسبت نمونه عادی دارند

تفاوت زمرد با بریل سبز

مجموعه ای از وانادیوم و کرومیوم باعث تولید رنگ زمردی می شود و هرچه رنگ آهن در زمرد بیشتر باشد به سمت آبی خواهد رفت . امروزه طبق تعریف موسسه گوهرشناسی GIA زمرد ، بریل سبز با درجه غلظت رنگی بالا و تن یا تاریکی متوسط تا تیره است و از نظر نوع رنگ (Hue) بهترین رنگ ، رنگ سبز و سبز مایل به آبی است.  در صورتی که بریل سبز دارای غلظت رنگی پایین یا به عبارتی سبز کم رنگ باشد به آن زمرد گفته نشده و آن را بریل سبز (green beryl) مینامند

بهسازی سنگ زمرد چگونه است؟

به علت فشار زیاد هنگام تشکیل زمرد در زمین و شرایط سخت استخراج ممکن است زمرد طبیعی دارای شکستگی ها و ترکهای فراوانی باشد که بهمین دلیل از گذشته تا کنون جهت پوشاندن ترکها آن را در مایعی شبیه روغن مخصوصی قرار داده و زمرد را بهسازی می کنند.

روغن زدن زمرد یک فرایند جهانی است و حدودا ۹۰ درصد زمرد های موجود در بازار روغن خورده اند اما باید توجه داشته باشید کریستال زمرد ما باید دارای شکستگی های رسیده به سطح باشند تا بتوان روغن را به آن وارد کرد. وقتی زمرد راف از معدن استخراج میشود آن را درون بشکه های روغن می اندازند و این روغن موجب روانی و تسهیل در فرایند تراش آن میشود.

نحوه تشخیص زمرد طبیعی از بدل

سنگ زمرد از سال 1840 به شکل مصنوعی تولید شده و امروزه بصورت سنتز شده ارائه می گردد. تشخیص نوع طبیعی از سنتتیک آن بسیار مشکل است و نیاز به دانش و تجربه بالایی دارد. سنگهایی که ممکن است به علت تشابه به جای آن عرضه شوند عبارت اند از: دمانتوئید، دیوپسید، دیوپتاز، گروسولار (گارنت سبز کروم دار).

با عبور یا انعکاس اشعه ماورا بنفش در کریستال های مصنوعی و یا طبیعی گاهی می توانیم تفاوت آنها را مشخص کنیم.  برخی زمرد های مصنوعی مثل Grown – Flux بدلیل ماده به کار رفته در آنها هنگام قرار گرفتن در معرض با طول موج بالا درخشش فلورسانت قرمز ماتی از خود ساطع می کنند درصورتی که نوع طبیعی آن همچین نوعی بازتاب نمی کنند. استفاده از فیلتر چلسی و بررسی خطوط رشد زمرد زیر میکروسکوپ میتواند بسیار کارساز باشد

نحوه نگهداری سنگ زمرد چگونه است؟

اصولا خانواده بریل دارای ساختاری شکننده می باشند و فرم شکستگی آنها همانند بی نظم است بنابراین در نگهداری سنگ زمرد بسیار دقت کنید که مورد اصابت ضربه مخصوصا در تورق های آن صورت نگیرد. برای از بین بردن معایب و افزایش کیفیت رنگ، آنها را در روغن ها و ترکیبات شیمیایی مخصوصی قرار میدهند. چنین ادخالهایی، به ویژه در سنگهای باکیفیت بالا، با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نمی باشد. استفاده از دستگاه اولتراسونیک و حرارت می تواند روغن را از ترکهای سنگ خارج و متقابلا کاهش شفافیت و حتی شکستن آن شود. بنابراین بهتراست حین کارهای خانه مانند آشپزی و یا شستشو انگشتر یا گردنبند زمرد خود را دور کنید.