سنگ مویزانایت چیست؟
حدود صد سال پیش سنگی در طبیعت یافت شد که بسیار شبیه به الماس بود و توجه‌ها را به خود جلب کرد. اما با آزمایش‌هایی که صورت گرفت مشخص شد که این سنگ خیره‌کننده الماس نیست، بلکه شبه‌الماس است. این سنگ زیبا مویزانایت نام گرفت و از آن زمان تاکنون شهرت و جذابیت خود را حفظ کرده است.
مویزانایت سنگی است که مدت زمان زیادی از شناخت آن نمی‌گذرد. این سنگ در ایالت آریزونا کشف شد و نام خود را نیز از شیمیدانی که این سنگ را پیدا کرده است، گرفته است. سنگ مویزانایت یک سنگ کمیاب و گران‌بهاست و از لحاظ شیمیایی یک سیلیکون کاربید محسوب می‌شود.
می‌توان گفت داشتن یک مویزانایت طبیعی یک اتفاق نادر است و اکثر سنگ‌های مویزانایت موجود در بازار، در آزمایشگاه شکل گرفته‌اند. درخصوص کم‌یابی این سنگ باید گفت بزرگ‌ترین مویزانایت طبیعی یافت‌شده، تنها حدود 4 میلی‌متر طول داشت و این خود نشان‌دهنده این است که این سنگ علاوه بر این که منابع زیادی ندارد، بلکه در مناطقی که در آن موجود هست نیز به مقدار بسیار کمی یافت می‌شود.
مشخصات سنگ مویزانایت
این سنگ که جزو سنگ‌های قیمتی به حساب می‌آید، ظاهری روشن و شفاف دارد. رنگ‌های این سنگ می‌تواند سبز و زرد باشد که در اکثر موارد مویزانایت به صورت بی‌رنگ وجود دارد. مویزانایت بی‌رنگ که به آن مویزانایت سفید هم گفته می‌شود گران‌ترین قیمت را در بین انواع مویزانایت دارد. این سنگ همانند الماس درخشندگی چشم‌گیری دارد و به همین جهت در ساخت انواع زیورآلات از آن استفاده می‌شود. سختی سنگ مویزانایت 9.25 است که در بین سنگ‌های موجود در جهان، سختی قابل توجهی محسوب می‌شود و این خود یکی از دلایل اهمیت این سنگ است.
به کمک شناخت ساختار این سنگ، امروزه کریستال مویزانایت به صورت آزمایشگاهی تولید می‌شود و کلیه خواص و ویژگی‌های ظاهری این سنگ، در نمونه هایی که در لابراتورها ساخته می‌شود، نیز یافت می‌شود. از آنجا که سنگ مویزانایت استخراج نمی‌شود و در این آزمایشگاه‌ها ساخته می‌شود می‌توان منشا و محل تولید آن را شناسایی کرد. هم‌چنین به دلیل ردپای کربنی کمی که ساخت مویزانایت در آزمایشگاه، به جا می‌گذارد، این سنگ علاوه بر ویژگی‌های شاخص خود از لحاظ زیست‌محیطی نیز طرفداران خود را دارد.
از دیگر ویژگی‌های سنگ مویزانایت پایدار بودن درخشندگی آن است. مویزانایت به دلیل ساختار، سختی و مقاومت بالای خود در طول زمان درخشش و جلای خود را از دست نمی‌دهد و همیشه درخشان و روشن باقی خواهد ماند و این یک خاصیت بسیار مهم و جذاب است.
تفاوت الماس و مویزانایت
بازتاب نور: انعکاس مازاد امکان تشخیص الماس از مویزانایت را فراهم می‌کند. مویزانایت نسبت به الماس نور بیشتری را بازتاب می‌دهد.
رنگ نور منعکس شده: هنگامی که نور به الماس ساطع می‌شود، الماس آن را به صورت تک‌رنگ و درواقع بی‌رنگ بازتاب می‌دهد در حالی که نور منعکس شده از مویزانایت رنگین‌کمانی است.
رنگ: هم الماس و هم مویزانایت می‌توانند بی‌رنگ باشند. اما نکته‌ای که در خصوص مویزانایت وجود دارد این است که هرچه مویزانایت بزرگ‌تر می‌شود، رنگ‌دارتر جلوه می‌کند درحالی که الماس بی‌رنگ در هر ابعادی می‌تواند بی‌رنگ باقی بماند.
تمیزی ظاهر: از آنجا که مویزانایت برخلاف الماس حاوی مقداری سیلیکون است، احتمال این که آلودگی و چربی محیط یا پوست را به خود جذب کند کمتر است. به همین دلیل طی مرور زمان مویزانایت تمیزتر باقی می ماند.
سختی: سختی الماس 10 است و سختی موزانایت از 9.25 تا 9.5 متغیر است.. این تفاوت سختی در عمل تفاوت چندانی در مقاومت این دو سنگ ایجاد نمی‌کند اما از تفاوت‌های مهم این سنگ‌ها محسوب می‌شود.
ساختار: عامل کریستال مویزانایت ، کربن و سیلیکون است. درحالی که الماس از کربن ساخته شده است.
قیمت و ارزش: واضح است که الماس گران‌بهاتر از مویزانایت است. درواقع مویزانایت در هر قیراط قیمت خیلی کمتری نسبت به الماس دارد. هرچند این یک مزیت برای خرید مویزانایت محسوب می‌شود چرا که به درخشش الماس ولی با قیمت خیلی کمتری عرضه می‌شود.
انتقال گرما و الکتریسته: الماس و مویزانایت از لحاظ رسانندگی گرمایی مشابه هستند اما رسانندگی الکتریکی مویزانایت بیشتر است و می‌توان گفت الماس به کلی الکتریسته را منتقل نمی‌کند.
مویزانایت طبیعی
از آنجا که اولین کشف مویزانایت در آثار به جا مانده در دهانه یک آتشفشان بود که در معرض برخورد شهاب سنگ قرار داشت، تا مدت‌ها تصور می‌شد که این سنگ منشا فرازمینی دارد و منابع دیگری در زمین از آن موجود نیست. دانشمندان به دنبال این بودند که آیا مویزانایت در سایر نقاط زمین پیدا می‌شود یا خیر و در فاصله‌های زمانی چند ساله پس از کشف اولین قطعه مویزانایت ، این سنگ در سایر نقاط جهان نیز دیده شد. بنابراین مشخص گردید که مویزانایت طبیعی در زمین وجود دارد اما بسیار کمیاب و اندک است. بیشتر موزانایت‌های موجود طبیعی نیستند بلکه با ترکیب و براساس فرمول شیمیایی این سنگ ساخته می‌شوند و درواقع مصنوعی به حساب می‌آیند.
تشخیص مویزانایت
برای تشخیص مویزانایت ، باید ابتدا به این توجه داشت که می‌خواهیم مویزانایت را از چه سنگی تمییز دهیم. از آنجا که مویزانایت بیشتر از هر سنگی به الماس شبیه است، برای تشخیص مویزانایت از الماس مواردی در قسمت تفاوت بین الماس و مویزانایت مطرح شد که به کمک آن‌ها می‌توان مویزانایت را تشخیص داد. البته باید گفت بعضی از افراد به خصوص در خارج از کشور تسترهایی دارند که به کمک آن مویزانایت را از الماس تشخیص می‌دهند
نگین مویزانایت
نگین مویزانایت برش‌هایی مشابه سنگ الماس می‌خورد و به همین دلیل از آن به عنوان نگین انواع زیورآلات از جمله انگشتر، گوشواره طلا زنانه، گردنبند طلا زنانه و… استفاده می‌کنند. از جمله برش‌های نگین مویزانایت می‌توان به برش گرد و پله ای اشاره کرد. نگین مویزانایت علاوه بر زیبایی به علت مقاومت بالای خود در ساخت زیورآلات مورد توجه است و این یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده از این سنگ است.
.