سنگ جواهر تانزانیت
تانزانیت سنگ جواهری به رنگ آبی و بنفش و عضوی از گروه مواد معدنی زوزیت است.
این سنک در سال 1967 در قله های تانزانیای شمالی کشف شد جایی که تنها منبع تانزانیت تا به امروز است.
اینکه دقیقا چه کسی این سنگ را پیدا کرده هنوز مشخص نیست.
بعضی ها می گویند ماسایی تریبسمان، علی جویاواتو برای اولین آنرا کشف کرد.
عده ای هم کاشفش را نداگو حومان نگوما می دانند.
گزارش دیگری حاکی از کشف تانزانیت در 7 جولای 1967 توسط مانوئل دی سوزا است.
تانزانیت نامش را از شرکت Tiffany & Co گرفته که باعث شهرت ناگهانی این سنگ شد.
رنگ های تانزانیت
تانزانیت چندرنگ است بدین معنی که با توجه به زاویه دید، رنگ های مختلفی را نشان میدهد.
برای اینکه بهترین رنگ آبی یا آبی مایل به بنفش بدست آید، گوهرتراش باید زاویه درستی را تراش بدهد.
آبی تیره تانزانیت می تواند شبیه به یاقوت کبود باشد و به همین دلیل این سنگ بسیار محبوب است.
رنگ فوق العاده تانزانیت پس از حرارت دهی پر رنگ تر می شود و تناژ قهوه ای آن از بین می رود.
شناسایی تانزانیت
تانزانیت در رنگ های لاجوردی و ابی تیره متغیر است. البته گاهی به رنگ آبی مایل به بنفش نیز دیده می شود.
بهترین راه شناخت آن توجه به شاخص انکسار و چگالی 3.35 آن است.
بلورهای راست لوزی می توانند به تشخیص این سنگ از سنگ های جواهر مشابه مانند یاقوت ارغوانی کمک کنند. تانزانیت شکاف پذیری کاملی دارد.
تانزانیت: خاستگاه و منابع
تانزانیت فقط در یک قسمت از زمین پیدا می شود: تانزانیا، آفریقای شرقی.
تنها منبع شناخته شده تانزانیت قله 5 مایل مربعی Merelani نزدیک آیوشا، ده مایلی جنوب فرودگاه بین المللی کلیمانجارو در تانزانیا است.
رنگ تانزانیت
تانزانیت دارای رنگ های لاجوردی و آبی تیره است. در زیر نور مصنوعی بنفش تر بنظر می رسد.
چندرنگی بودن تانزانیت بدین معنی است که از زوایای مختلف می توان آبی یا بنفش دیده می شود.
تانزانیت در سنگ های بیشتر از 5 قیراط اشباع رنگی بیشتری دارد.
محبوب ترین رنگ تانزانیت آبی تیره یا ابی مایل به بنفش است.
شفافیت و درخشندگی تانزانیت
وقتی سنگ جواهر تانزانیت خریده می شود، سنگ باید به چشم کاملا شفاف بیاید.
تانزانیت درخشش شیشه ای جذابی دارد.
ناسرگی هایی که با چشم غیرمسلح دیده شوند از ارزش این سنگ می کاهند،
مگر در بعضی تانزانیت های چشم گربه ای بسیار کمیاب که وجود ناسرگی در آنها باعث ایجاد پدیده درخشندگی متغیر می شود.
برش و شکل تانزانیت
تانزانیت در انواع شکل های سنتی و کنده کاری و سبک های تراش دهی مختلف دیده می شود.
در زمان تراش دهی تانزانیت، گوهرتراش باید به قیمت سنگ توجه کند بدین معنی که تانزانیت معمولا به صورت بیضی و کوژ شکل برش داده می شود.
رنگ اصلی این سنگ بستگی به جهت برش آن دارد.
تانزانیت های چشم گربه ای بسیار کمیاب به صورت کوژ شکل برش داده می شوند تا پدیده درخشندگی متغیر خود را به بهترین شکل نشان دهند.
آماده سازی تانزانیت
تانزانیت را معمولا حرارت می دهند تا رنگ های آبی و بنفشش بیشتر جلوه گر باشند. بیشتر بلورهای درشت نسبت بزرگی از رنگ زرد مایل به قهوه ای دارند که با حرارت 400تا 500 درجه سلسیوس از بین می رود.
تاجران مشهور سنگ های جواهر در این مورد توضیح خواهند داد.
ویژگی های گوهرشناسی تانزانیت
فرمول شیمیایی: Ca2Al2(SiO4)3(OH)کلسیم آلمینیوم سیلیکات
ساختار بلورین: راست لوزی، منشور چندوجهی، شیاردار
رنگ: آبی، بنفش
سختی: 6.5 تا 7 روی مقیاس Mohs
شاخص انکسار: 1.691 تا 1.700
چگالی: 3.35
شکاف پذیری: عالی
شفافیت: شفاف
انکسار دوگانه یا شکست نور دوسویه: 0.009
شفافیت: شیشه ای
شب نمایی: ندارد
تانزانیت : سنگ های جواهر مرتبط یا مشابه
به عنوان عضوی از گروه مواد معدنی زوزیت، تانزانیت با تولیت و آنیولیت در ارتباط است.
تولیت گونه صورتی رنگ و مات زوزیت است که نامش را از جزیره تول گرفته و پر از منگنز است.
آنیولیت سنگ زوزیت سبز و ماتی است که حاوی ناسرگی های سیاه و قرمز بزرگ و بیشتر مات است. نام آنیولیت برگرفته از واژه زبان ماسای به معنی رنگ سبز است.
تانزانیت را می توان با سنگ های جواهر هم رنگ مانند آمیتیست، ایولیت، یاقوت کبود و لعل اشتباه گرفت.
سنگ جواهر تانزانیت و ایده های طراحی جواهرات
تانزانیت با میزان سختی 6.5 تا 7 سنگ نسبتا مقاومی است. با این حال به دلیل شکاف پذیری بالایی که دارد در هنگام استفاده باید مراقب بود.
مانند الماس و توپاز، تنها یک ضربه می تواند باعث خرد شدن تانزانیت شود. بنابراین هنگام تراشیدن، صیقل دادن و نصب کردن باید بسیار مراقب بود.
تانزانیت هم با فلزات گرانبهای زرد و سفید و هم با الماس در مجموعه طرح های جواهرات Tiffany & Co ترکیب شده است.
سنگ های جواهر تانزانیت را می توان بر روی حلقه، گوشواره، گردنبند، آویز، دستبند و سنجاق سینه دید.
تانزانیت با کیفیت معمولا در طلا یا پلاتینوم قرار می گیرد و جواهراتی مانند انگشتر تانزانیت طلای زرد 18k را می سازد.
انواع تراش های قدیمی و جدید در طراحی های تانزانیت استفاده می شود.
مهره های تانزانیت بدون تراش در جواهراتی مانند گردنبند Tiffany در مجموعه 2013 دیده می شود.
سنگ جواهر تانزانیت می توان کنده کاری شود و به شکل گوشواره های گیانماریا بوسلاتی درآید.
تانزانیت های کوژ شکل گاهی برای طراحی جواهرات سبک قبیله ای و سیمی استفاده می شوند.
رنگ درخشان تانزانیت باعث شده که انتخاب مناسبی برای جواهرات باشد.
نکته: سنگ های جواهر رنگی را بنابر اندازه بخرید و نه وزن قیراط. سنگ های رنگی نسبت اندازه به وزن متفاوتی دارند.
بعضی سنگ ها بزرگتر و بعضی کوچکتر از الماس از نظر وزنی هستند.
نگهداری و تمیزکردن سنگ جواهر تانزانیت
از آنجا که تانزانیت شکاف پذیری زیادی دارد باید با دقت از آنها استفاده کرد تا آسیب نبینند.
بنابراین تانزانیت را باید همراه با قاب نگهدارنده استفاده کرد.
سنگ های جواهر تانزانیت را نباید در معرض حرارت بالا یا تغییر ناگهانی دما قرار داد.
از شوینده های فراصوتی و بخارشو استفاده نکنید. بهترین روش تمیز کردن آب و صابون و یک پارچه نرم است.
در آخر باید به دقت تمامی ذرات صابون را پاک کرد. همیشه قبل از ورزش یا انجام فعالیت های فیزیکی سنگین جواهرات خود را درآورید.
سنگ های جواهر تانزانیت را به دور از سایر سنگ های جواهر نگهداری کنید تا خراشیده نشوند.
بهتر است آنها را داخل پارچه ای نرم پیچانده و درون جعبه جواهرات قرار دهید.