کوارتز چیست و به چند نوع تقسیم و کاربرد های آن کدامند؟

امروزه همه افراد جامعه تقریبا از زیورآلات متناسب با جنسیت و سن خود استفاده می کنند؛ گردنبند،گوشواره،دستبند و …که در این میان هرروز بر تنوع و طرح آن ها اضافه می‌شود. در این میان استفاده از انواع نگین‌ها و سنگ‌ها در ساخت زیورآلات رواج پیداکرده است و به‌وفور بر روی فلزات گران‌بهایی مثل طلا، پلاتین، نقره و انواع جواهرات به کار می‌رود یکی از پرکاربردترین سنگ که خود نیز به چندین زیرشاخه تقسیم می‌شود کوارتز است. آیا شما کوارتزها را می‌شناسید؟آیا می‌دانید راه‌های تشخصی کوارتز اصلی از مصنوعی چیست؟ آیا می‌دانید کاربرد سنگ کوارتز در کجاست؟ و چندین سؤال دیگر که در این مقاله به اکثر آنها پاسخ داده خواهد شد.

کوارتز یکی از مهم ترین سنگ های معدنی بر روی زمین است که از چندین سنگ رنگی ساخته شده و جزو سنگ های محبوب محسوب میشود. کوارتز به عنوان دومین ماده معدنی از نظر فراوانی بر روی پوسته زمین بعد از فلدسپار ها است. به نظر می رسد کلمه کوارتز از ریشه کلمه آلمانی (quarz) حاصل شده است. که به معنی سختی در زبان اسلاوی و لهستانی است. کوارتز به عنوان یک ماده معدنی دارای مقیاس سختی 7 موس(mohs) می باشد و در مقایسه با دیگر سنگ های قیمتی سخت تر، نازک تر و بادوام تر است. دو نوع اصلی کوارتز وجود دارد که می تواند به گونه های مختلف تقسیم شوند. تمام سنگ های قیمتی کوارتز دارای ترکیب شیمیایی سیلیکون دی اکسید با درجات و ساختار های مختلف هستند. دو شاخه اصلی کوارتز شامل کوارتز ماکرو کریستالی و کوارتز کرپیتو کریستالی است. کوارتز ماکرو کریستالی شامل آمتیست، سنگ کریستال، کوارتز آبی، سیترین، چشم هوس، پرسیولیت، کوارتز چشم گربه ای، کوارتز دودی، کوارتز رز و چشم ببری است.

کوارتز ماکروکریستال نسبت به کریپتوکریستال شفاف تر و بزرگتر بوده کوارتز کریپتوکریستال دارای کریستال های میکروسکوپی است که در اکثر مواقع حتی دیده نمی شود. سنگ های قیمتی کوارتز بسیار جذاب، بادوام و سخت هستند. همچنین در اغلب موارد، کوارتز نسبتا ارزان و در دسترس عموم است اما بعضی از کوارتز ها بسیار نادر هستند در حالی که بعضی دیگر به راحتی در دسترس می باشند. کوارتز به عنوان یک سنگ بسیار متنوع است و می توان آن را به شکل ها و اندازه های مختلف برش داد.

برای قرن ها کوارتز در ساخت زیورآلات و جواهرات مورد استفاده قرار می گرفته است. اما امروزه کوارتز نه تنها یکی از سنگ های قیمتی در تجارت سنگ های رنگی است بلکه کاربرد زیادی در صنعت نیز دارد.

راه های شناسایی کوارتز:

هیچ آزماش قطعی برای شناسایی کوارتز وجود ندارد. تعدادی تست برای دستیابی قطعی لازم است. اکثر آزمایش های ترکیبی از تجزیه و تحلیل سنتی و ابزار های پیشرفته است و بررسی سنتی در ارتباط تقسیم بندی رنگ ها در کوارتز انجام می گیرد. طیف سنجی مادون قرمز برای نشان دادن طول موج جذب شده سنگ کوارتز مورد استفاده قرار می گیرد. کریستال های کوارتز دارای ویژگی مشترک با سنگ هایی مثل تورمالین است. کوارتز مصنوعی اغلب دارای رنگ هایی هستند که طبیعی نمی باشند.

خرید کوارتز و تعیین ارزش کوارتز:

رنگ کوارتز

رنگ کوارتز مارکروکریستال بسته با اندازه طیف آن متغییر است اما کوارتز شفاف به مراتب بیشترین ارزش و به دنبال آن کوارتز سفید یا ابری قرار دارند.بنفش(آمتیست)، صورتی(رزگلد)، خاکستری یا قهوه ای تا سیاه(کوارتز دودی) نیز رایج هستند. اما کوارتز کریپتوکریستال میتواند رنگی باشد و در نور مصنوعی کیفیت خوبی را نشان نمی دهد. به نظر می رسد بهترین زمان برای دیدن آن پس از طلوع و غروب خورشید است که رنگ های عمیق را نشان می دهند.

درخشش و شفافیت کوارتز:

کوارتز خوب شفاف است بدین معنی که نور از داخل آن عبور می کند. اما در کوارتز نیمه شفاف نور به صورت ضعیف از آن عبور می کند. بهترین کوارتز به اسم کوارتز تمیز(CLEAN) شناخته می شود

برش و شکل کوارتز:

به علت توزیع رنگ شکننده در کریستال ها کوارتز را نیز می توان به منظور به حداکثر رساندن رنگ آن برش داد. هنگامی رنگ بهتر توزیع شد میتوان از دیگر برش ها استفاده کرد. کوارتز دارای طیف گسترده ای از اندازه ها و اشکال از جمله اشکال فانتزی است که در دسترس می باشند.

نشانه های کوارتز اصلی:

کوارتز همیشه به یک شکل نیست گاهی اوقات با رنگ، تابش، و یا گرما رنگ آن افزایش می یابد و در بعضی موارد با آغشته شدن به رزین و فویل درخشان و رنگ ثابتی پیدا کنند و از این رو کوارتز مصنوعی نیز فراوان است.

برخی از معروف ترین نام های تجاری برای سنگ های قیمتی کوارتز ماکرو کریستالی عبارتند از:

آمتیست(AMETHYST): به عنوان کوارتز بنفش و یا قرمز مایل به بنفش شناخته می شود و سنگین ترین گروه سنگ های کوارتز است و منشا رنگ آن وجود آهن است.

آمتیست ژئود (GEOD) : بنفش و یا بنفش مایل به قرمز است با این تفاوت که در داخل آن کریستال های درخشانی وجود دارد