تاریخچه و خلاصه ای از آکسینیت
آکسینیت گروهی کمیاب در میان مواد معدنی سیلیکات بورات آلومینیوم به شمار می رود که به ندرت در کیفیت سنگ های جواهر یافت می شود. نام «آکسینیت» از یک کلمه ی یونانی به معنای «تبر» برگرفته شده است. رنگ آکسینیت با توجه به ترکیب دقیق آن متفاوت است، اما اغلب سنگ های آکسینیت به رنگ قهوه ای طلایی وجود دارند. رنگ های دیگر از یاسی تا بنفش و قهوه ای تا قهوه ای مایل به قرمز متفاوت می باشد.
به دلیل کمیابی و ساختار بی نظیر بلوری، آکسینیت سنگ جواهری بسیار محبوب در میان کلکسیونرهای مواد معدنی محسوب می شود. ساختار بلوری آکسینیت سه گانه است، و بلورها به شکل مسطح و قاشقی مشاهده می شوند. همه ی انواع مواد معدنی آکسینیت و با اندکی تفاوت در ترکیبات کلسیم با آهن، منیزیم یا منگنز، ساختار بلوری مشترکی دارند.تراکم آکسینیت یا گرانش خاص به نسبت دقیق ترکیب شیمیایی در نمونه ی خاص بستگی دارد. آکسینیت کلیواژی متمایز و خوب با شکاف حلزونی و شکننده دارد که سنگ جواهر را نسبت به دیگر سنگ های جواهر نسبتا ضعیف و شکننده می سازد، اما در عین حال سختی نسبتا مناسبی از 6/6 تا 7 در مقیاس موس دارد.
خواص پیزوالکتریک، گرما- و چند رنگی آکسینیت
آکسینیت یکی از معدود سنگ های جواهری است که خاصیت چند رنگی دارد. سنگ های جواهر چند رنگ با توجه به نور و زاویه ی دید، رنگ های متفاوتی از خود تولید می کنند. چند رنگی تنها در سنگ هایی با بلور انکسار مضاعف یافت می شود و دلیل آن تفاوت در دریافت شعاع نور در بلورها می باشد. آندالسیت در کنار تانزانیت، کیانیت و یولیت یکی دیگر از سنگ های جواهر چند رنگی می باشد. سنگ های جواهر تک انکسار چند رنگی نخواهند بود، این انکسار تکی در الماس و لعل بدخشان وجود دارد.
هنگامی که آکسینیت برش خورده و صیقل داده شود، درخشندگی قوی شیشه ای و همچنین خواص پیزوالکتریک و گرما- از خود بروز می دهد. سنگ های جواهر پیزوالکتریک و گرما- هنگامی که به سرعت گرم یا سرد می شوند و یا هنگام تحت فشار قرار گرفتن بلورها، جریان الکتریکی تولید می کنند. این ویژگی بسیار عجیب و خاص است و تنها برخی از سنگ های جواهر مانند تورمالین و پرهنیت دارای این ویژگی هستند.
تشخیص آکسینیت
آکسینیت سنگ جواهری چند رنگ است که به راحتی توسط رنگ های متفاوت که از زوایای مختلف قابل مشاهده است، تشخیص داده می شود. گرچه این به معنای واقعی «تغییر رنگ» نیست، اما در برخی مواقع به این شکل مشاهده می شود. آکسینیت قهوه ای طلایی در برخی مواقع شبیه به کوارتز دودی است، اما چند رنگی نبودن کوارتز دودی وجه تمایز آنها خواهد بود. آندالسیت و باریت ظاهری شبیه به آکسینیت دارند و گارنت هسونیت، کریسوبریل، توپاز و تورمالین با ته مایه ی زرد رنگ برخی مواقع از آکسینیت قابل تشخیص نیستند. با این وجود آکسینیت رنگ متمایزی دارد و به این ترتیب به راحتی قابل تشخیص می باشد.
خاستگاه و منابع سنگ جواهر آکسینیت
منابع آکسینیت برزیل، فرانسه، مکزیک، ایالات متحده( به خصوص باجای کالیفرنیا)، سریلانکا، روسیه، پاکستان و تانزانیا می باشد. سنگ جواهر آکسینیت در حفره های گرانیت تولید شده و شکل می گیرد.
خرید و تشخیص ارزش سنگ جواهر آکسینیت
رنگ آکسینیت
آکسینیت جواهری چند رنگ است، و این یعنی با توجه به زاویه ی دید و نور به رنگ های مختلفی قابل مشاهده است. گونه های متفاوتی از آکسینیت وجود دارد، اما اغلب به رنگ قهوه ای طلایی روشن یا قهوه ای مایل به قرمز یافت می شود. سایر رنگ های آن یاسی، بنفش، قهوه ای، سیاه و آبی کمرنگ تا خاکستری و همچنین زرد-نارنجی می باشد.
درخشندگی و وضوح آکسینیت
آکسینیت پس از برش و صیقل خوردن، درخشندگی شیشه ای دارد.
شکل و برش آکسینیت
آکسینیت اغلب تراش دار بوده و بر عکس کوارتز دودی که بسیار مشابه آکسینیت است، به صورت کوژ برش داده نمی شود. برش های سنتی مثل بیضی، گرد، گلابی شکل و گنبدی مشهورترین آن ها هستند، اما به دلیل کمیابی آکسینیت اشکال فانتزی مثل تریلیون و قلبی به دلیل درخواست های کمتر، سخت تر یافت می شوند.
پردازش آکسینیت
آکسینیت معمولا به پردازش و افزایش ارزش خاصی نیاز ندارد. برخی مواقع از کاربرد اپوکسی برای ثبات و پردازش رنگ استفاده می شود، اما این روش عمومیت ندارد. تا به حال هیچ نحوه ی پردازش یا افزایش ارزشی در خصوص آکسینیت به صورت رسمی ارائه نشده است و آکسینیت نیز یکی از سنگ های جواهر بدون پردازش در حین ساخت به شمار می رود.
انواع آکسینیت و سنگ های جواهر مشابه
آکسینیت گروهی از مواد معدنی است که به ندرت در کیفیت سنگ جواهر تولید می شود. با توجه به ساختار شیمیایی مثلا منیزیم، منگنز و آهن انواع مختلفی از سنگ جواهر آکسینیت وجود دارد. برخی سنگ های جواهر با رنگ های مشابه نیز همانند کوارتز دودی و آندالسیت وجود دارد. آکسینیت از کوارتز نرم تر است و به همین خاطر آزمایش خراش به راحتی این دو را از یکدیگر متمایز می سازد.
مشهورترین گونه های آکسینیت
فروآکسینیت، یاسی غنی از آهن، آکسینیت قهوه ای تا سیاه و آکسینیت منگنز، غنی از منیزیم، گونه های آبی کم رنگ تا خاکستری نیز از مشهورترین گونه های آکسینیت هستند.
گونه های کمتر شناخته شده ی آکسینیت
منگاآکسینیت، غنی از منگنز، گونه های زرد تا نارنجی و تانزانیت، آکسینیت آهن و منگنز زرد رنگ از گونه های کمتر شناخته شده ی آکسینیت هستند.
سنگ جواهر آکسینیت و ایده های طراحی جواهر
آکسینیت تقریبا ناشناخته است و شاید در همه ی جواهری ها قابل مشاهده نباشد. اگرچه سختی بسیاری در ساخت جواهرات دارد، هنگام پوشیدن آکسینیت به عنوان جواهر باید جوانب احتیاط را رعایت نمایید. جواهرات به خصوص گردنبند، گوشواره، آویز، سنجاق و سنجاق سینه با تنظیمات محافظتی مناسب استفاده ی سنگ آکسینیت هستند. رنگ و چند رنگی بودن آکسینیت همراه با نرمی، روشنی و رنگ قهوه ای طلایی تا قهوه ای مایل به قرمز آن، سبب افزایش جذابیت آن می شود. آکسینیت به رغم کمیاب بودن در مقایسه با سایر سنگهای جواهر مقرون به صرفه تر است، و همین موضوع آن را به انتخابی مناسب برای طراحی طلا و جواهرات می سازد.
نکته: سنگ های جواهر باید بر حسب اندازه خریداری شوند و نه وزن قیراط. سنگ های رنگی به نسبت اندازه به وزن متفاوت هستند. برخی از سنگ ها بر اساس وزن بزرگتر و برخی دیگر کوچکتر از الماس هستند.
[html_block id=”28290″]