الماس سیاه (black diamond) نوعی از الماس است که نسبت به الماس معمولی دارای ناخالصی هایی می باشد.دلیل سیاه بودن این نوع الماس وجود ناخالصی به نام گرافیت است.رنگ سیاه همیشه نماد قدرت و هوش ذکاوت بوده است.به همین دلیل است که جواهراتی که باعث تحیر دیگران میشود اغلب موارد به رنگ سیاه است.الماس سیاه یکی از این سنگ ها است. این الماس ها بیشتر در ته نشین های رسوبی پیدا می شوند.نه مانند الماس سفید که اغلب در مناطق آتشفشانی دیده می شوند.دلیل کمیاب بودن این نوع الماس نسبت به بقیه الماس همین است.و پیدا کردن این نوع الماس سخت تر از الماس معمولی می باشد.ایزوتوپ الماس سیاه نسبت به الماس سفید پایین تر است.به دلیل داشتن ناخالصی در الماس سیاه ( که دلیل سیاه بودنش نیز همین است) این الماس بسیار شکننده می باشد.که تراش دادن آن را بسیار سخت می کند و به دلیل کم بودن این الماس نحوه تشخیص الماس سیاه طبیعی از تقلبی بسیار سخت می باشد.
در گذشته الماس سیاه را به خاطر دارا بودن ساختار بلوری متفاوت و سختی کمی بالاتر از الماس معمولی، در صنایعی چون حفاری و سایندگی مورد استفاده قرار می دادند. الماس سیاه برخلاف الماس سفید، قیمت پایین تری را دارا است. به این ترتیب در تولید جواهرات خاص و مقرون به صرفه در بازار رواج پیدا کرد. بخصوص در صنعت مد و فشن از استقبال خوبی رو برو شد. به این ترتیب پس از گذشت زمانی، قیمت و ارزش آن نیز اوج گرفت. بطوریکه در گذشته 10 درصد ارزش الماس سفید به فروش میرسید و در بازار امروز با 50 تا 80 درصد ارزش الماس سفید فروخته می شود. با افزایش ارزش الماس سیاه، انواع مصنوعی و بهسازی شده آن طبیعتا در بازار ایجاد شد. در مورد الماس سیاه بر خلاف الماس های دیگر، هرچه ناخالصی موجود در آن بیشتر باشد و تیرگی بیشتری داشته باشد، ارزش آن نیز افزایش می یابد. در برخی موارد، الماس های سفید کم کیفیت را به روش پوشش سطحی و پرتو افشانی به رنگ سیاه اوپاک بهسازی می کنند.
انواع الماس سیاه
بر اساس نوع تبلور، عناصر کمیاب و سایز بلوری الماس سیاه به چهار دسته کربنادو، بورت، فرامسایته و استوارتایت تقسیم می شوند.
الماس سیاه کربنادو
گونه باارزش الماس سیاه ، کربنادو می باشد. ساختار پلی کریستالی الماس می باشد که از تبلور گرافیت، کربن آمورف والماس بوجود آمده است.در سال 1843 در اندازه های متفاوت و در ذخایر آبرفتی برزیل اولین الماس سیاه کشف شد و بعد از سال 1846 به عنوان باطله استفاده ای از آن نمی شد و آن را به دور می انداختند. تا اینکه این باطله ها به هلند فرستاده شدند و در آنجا به عنوان ساینده معرفی شدند. در اصل الماس سیاه، الماس سفیدی است که ناخالصی های سیاه درون آن بسیار فراوان است که این باعث تیرگی آن شده است. این رنگ گاهی خاکستری و سایه هایی چون سبز تا قهوه ای خالدار و معمولا سیاه است. اواخر قرن 19 میلادی، نمونه های با کیفیت و بزرگ آن با قیمت قیراطی185 دلار به فروش رسیدند.
الماس سیاه بورت
بورت از انواع تیره رنگ الماس است و معمولا به صورت دانه های کروی و گرد شکل دیده می شود و تبلور پایینی نیز دارد. اغلب نیمه شفاف تا اوپک می باشند. بورت ها در زمان شکل گیری کوچک می مانند و به این علت ارزشی به عنوان گوهر ندارند.
الماس سیاه فرامسایت
این نوع الماس سیاه نوع دانه ریز بورت ها می باشد. به علت تراکم بلورها و انسجام بالای آن، امکان برش با اره های الماسی وجود ندارد.
استوارتایت نیز گونه ای دیگر از بورت ها می باشند که با وجود عنصر مگنتیت در ساختار شیمیایی آن خاصیت مغناطیسی را داراست. به علت تخلخل کم ساختاری که دارد وزن مخصوص آن از وزن مخصوص الماس سفید کمتر است.